Tracés
Artikels
Community
Zoeken
Ook je steentje bijdragen?
Word lid
word lid
Het aanbod peulvruchten is groot, van erwten over bonen tot linzen. Ze zitten vol eiwitten, houden de bloedsuikerspiegel laag en geven je een verzadigd gevoel. Toch eten maar weinig mensen regelmatig peulvruchten. Het Tracé van Peulvruchten leert je meer over deze 'vlinderbloemigen'. In dit artikel lees je een beknopte samenvatting.
Peulvruchten zijn de vruchten van vlinderbloemigen (familie Fabaceae of Leguminosae). Daarvan eten we de zaden op. Er bestaan een honderdtal soorten peulvruchten die gekweekt worden voor hun zaden.
De zaden zitten in een peul – vandaar de naam peulvruchten. Die peul is een vruchtblad dat de zaden beschermt tot ze rijp zijn. Eén peul bevat één tot twaalf zaden. Vlinderbloemigen verspreiden normaal gezien hun zaden door de peul open te laten barsten. Toen de mens peulvruchten begon te telen, bleek dat niet zo’n handige eigenschap. Peulvruchten die nog mooi in de peul zitten als ze rijp zijn, kan je immers makkelijker verzamelen. Door selectief kweken barsten de peulen van commercieel geteelde vlinderbloemigen later of niet open.
De landbouwer oogst zijn peulvruchten zo’n tien tot vijftien dagen nadat de zaden volgroeid zijn. Na het rijpen drogen ze langzaam uit en op dat moment bevatten ze ongeveer 15 tot 20 procent water. Een hoger vochtpercentage is slecht voor de bewaring. Het vergroot het risico op ontkiemen en schimmelgroei. Anderzijds: hoe langer ze op het veld blijven, hoe groter de kans dat vogels of knaagdieren ze opeten, of dat ze zo droog worden dat de peulen barsten bij het oogsten en de bonen op de grond vallen (verlies).
Om de zaden van peulvruchten goed te bewaren, mogen ze slechts 13 à 14 procent water bevatten. Daarom laat de boer ze drogen na de oogst. Dat gebeurt door ze bloot te stellen aan lucht – al dan niet in de zon – en regelmatig te roeren. Belangrijk is dat de luchtvochtigheid laag genoeg blijft. De boer kan ook een blazer gebruiken.
Dankzij die unieke eigenschap om stikstof te fixeren, kunnen sommige vlinderbloemigen andere planten helpen. Als de boer aan wisselteelt doet en beurtelings een vlinderbloemige en bijvoorbeeld graan teelt, dan zal het graan mee profiteren van de stikstof die de bacteriën hebben omgezet en die achterblijft in de restplant en de wortels. De landbouwer moet zijn veld dan minder bemesten met stikstof. Vroeger gebruikten de boeren typisch klaver in de wisselteelt, voor de bemesting. Dat klaver gaf men aan het vee. Vandaag gebruiken de meeste boeren dierlijke of synthetische bemesting.
De vlinderbloemigen die speciaal gezaaid worden als bodemverrijkers, laten de meeste stikstof achter op het veld. Tussen de vlinderbloemigen die geteeld worden om hun zaden, de peulvruchten, te oogsten, bestaan er grote verschillen. Sommigen, zoals de cowpea, laten veel stikstof achter.
Een studie uit 2008 berekende dat biobrandstoffen evenveel bijdroegen aan de klimaatveranderingen als de fossiele brandstoffen die ze vervingen. Dat kwam door de rijkelijke stikstofbemesting op onder andere de koolzaad- (biodiesel) en maïsvelden (bio-ethanol).
Na de pluk worden de droge peulvruchten gezuiverd. Hierbij verwijdert een machine onder meer steentjes en plantenresten. Dat gebeurt soms vlak na de oogst, soms worden ze eerst een paar maanden bewaard, afhankelijk van hoeveel vraag er is.
In de fabriek gaan de kikkererwten eerst naar de ‘wasmachine’. Die schudt eerst de steentjes en takjes eruit. Vervolgens wast de machine de kikkererwten met water. Ze blijven een aantal uren onder water, totdat ze opgezwollen zijn.
Daarna worden ze gekookt en vermalen. Andere ingrediënten, zoals olie, look, citroensap, zout en komijn worden toegevoegd. De precieze kruidensamenstelling hangt af van het recept van de producent. Uiteindelijk wordt de hummus gepasteuriseerd en verpakt.
Net als de kikkererwten, worden de witte bonen voor ‘baked beans’ na aankomst in de fabriek gewassen, geweekt en gekookt. Een lopende band detecteert met een laser de verkleurde bonen en schiet ze weg met een stevige straal lucht. Dat gebeurde vroeger handmatig. De fabrikant voegt kruiden en tomatensaus toe. Daarna blikt hij de bonen in.
In één blikje bonen in tomatensaus van Heinz, zitten gemiddeld 465 bonen.
Op initiatief van de FAO (Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties) werd op 10 februari 2019 de eerste Wereld Peulvruchten Dag gevierd. Net zoals het Jaar van de Peulvrucht in 2016, is de jaarlijks terugkerende dag bedoeld om de plantaardige eiwitbronnen nog meer te promoten: een feestje voor de peulvruchten!
Gedroogde bonen die je zelf weekt en kookt, bevatten per gram meer eiwitten, vezels, ijzer, kalium en magnesium dan bonen in blik. Bovendien bevatten ze minder zout - tenzij je dat zelf toevoegt.
