Tracés
Artikels
Community
Zoeken
Ook je steentje bijdragen?
Word lid
word lid
Wetenschappers onderzochten hoeveel bioactieve stoffen er vrijkomen uit groene thee, afhankelijk van hoe lang je de blaadjes laat trekken. Bioactieve stoffen zijn potentieel gezonde stoffen. (zie verder) Ze volgden een andere aanbevolen tijd dan de tabel hierboven weergeeft en lieten de theezakjes drie minuten trekken in pas gekookt water. In die tijd kwam 62 procent van de catechines, 76 procent van de cafeïne en 80 procent van de theanine uit de thee vrij. Catechinen zijn antioxidanten en theanine heeft een kalmerend effect.
Om op korte tijd meer stofjes uit de thee te halen, raden de onderzoekers aan om het theezakje een halve minuut in pas gekookt water te laten trekken en vervolgens een minuut te koken in de microgolfoven.
Uit een andere studie blijkt dat losse groene theeblaadjes hun stoffen maximaal vrijgeven als je ze een half uur laat trekken in water van 80 °C.
De cafeïne in thee wordt soms ook theïne genoemd. Er is echter geen verschil tussen de twee; thee heeft een minder opwekkend effect dan koffie, omdat er minder cafeïne in zit.
In thee zit L-theanine, een aminozuur (bouwsteen voor eiwitten) met een kalmerend effect zonder slaapverwekkend te zijn. Het zou het opwekkende effect van cafeïne verzachten, waardoor thee wel de aandacht aanscherpt, maar je minder nerveus maakt dan koffie.
Volgens een overzicht van 22 observationele studies, loopt wie tussen één en vijf kopjes groene of zwarte thee drinkt per dag, een lager risico op aandoeningen aan de kransslagader (waaronder een hartaanval), een beroerte, een herseninfarct of een hersenbloeding. Zoals geldt voor alle observationele studies, wil dat niet automatisch zeggen dat het effect ook door thee komt. Mogelijk leven theedrinkers gewoon gezonder.
De beste manier om na te gaan of een bepaald voedingsproduct of medicijn ook echt gezond is, is via gerandomiseerd onderzoek met een controlegroep. Dat wil zeggen dat er twee groepen proefpersonen zijn: een groep die het medicijn of voedingsproduct wel krijgt en een groep die hetzij niets krijgt hetzij een vervangproduct, een placebo in het geval van medicijnen. Wie bij welke groep hoort, is willekeurig (vandaar de term gerandomiseerd onderzoek).
In 2013 maakten wetenschappers een overzichtsstudie van elf gerandomiseerde onderzoeken met een controlegroep. Daaruit bleek dat zowel groene als zwarte thee een gunstig effect heeft op de cholesterol en de bloeddruk. De experimenten verliepen echter over een korte termijn. Of de deelnemers die thee kregen ook echt minder vaak leden aan of stierven door hart- en vaatziekten, is onduidelijk.
Uit een overzicht van observationele studies blijkt dat wie dagelijks meer dan vier koppen groene en/of zwarte thee drinkt, zijn risico op diabetes type 2 met vijftien procent ziet dalen.
Uit een analyse van vijftien observationele studies blijkt dat groene theedrinkers minder risico lopen op leveraandoeningen, meer bepaald leververvetting, hepatitis, levercirrose, hepatocellulair carcinoom (kwaadaardig gezwel in de lever) en chronische leveraandoeningen. Hoewel regelmatig groene thee drinken goed is voor de lever, moet je oppassen met voedingssupplementen met groene thee-extract. Die worden in zeldzame gevallen gelinkt aan acuut leverfalen. De precieze oorzaak van het leverfalen is voorlopig nog onbekend.
Een team van Chinese wetenschappers analyseerde acht eerdere studies die het verband tussen thee en depressie onderzochten. Hun studie wees uit dat theedrinkers minder vaak depressief worden en dat voor elke drie kopjes per dag, het risico op een depressie met 37 procent verlaagt. Bij observationele studies is het echter moeilijk om een oorzakelijk verband aan te tonen.
Fabrikanten prijzen groene thee en extracten van groene thee vaak aan als middeltje om gewicht te verliezen. Hoewel dierproeven soms inderdaad gunstige resultaten behalen, leveren studies met mensen voorlopig geen overtuigend bewijs.
Tijdens een overzichtsstudie legden wetenschappers de resultaten van zeventien afzonderlijke studies naast elkaar. Daarin werd onderzocht of groene thee helpt bij het afvallen (14 studies) of het behouden van het gewicht (3 studies) bij proefpersonen met overgewicht of obesitas. Uit de overzichtsstudie blijkt dat groene thee weliswaar bijdraagt aan een kleine daling van het gewicht (tot 3,5 kg), maar dat die daling statistisch niet-significant was. Dat wil zeggen dat de resultaten te wijten kunnen zijn aan toeval.
Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) oordeelde in een rapport dat de gezondheidsclaim dat ‘catechinen uit groene thee bijdragen aan het behouden of bereiken van een gezond lichaamsgewicht’ geen steek houdt. Er is voorlopig te weinig wetenschappelijk bewijs voor.
Dat gezegd zijnde, is het natuurlijk wel zo dat zwarte en groene thee (zonder suiker!) prima alternatieven zijn voor wie wil afvallen, omdat ze nagenoeg geen calorieën bevatten.
Wie behandelingen tegen kanker ondergaat, moet uitkijken met groene thee. De actieve stoffen erin, kunnen immers de behandeling tegenwerken. Meer specifieke informatie vindt je hier.
In Sri Lanka zijn gekauwde theeblaadjes een traditioneel middeltje om wonden te genezen. Een experiment met ratten wijst uit dat het niet zomaar kwakzalverij is. Ratten die na een operatie vaseline met groene thee-extract op hun wonden gesmeerd kregen, herstelden sneller dan ratten die behandeld werden met alleen vaseline of met een zoutoplossing.
De gezonde eigenschappen van thee – of waarvan men hoopt dat thee ze heeft – worden toegeschreven aan een bepaalde groep chemicaliën die we polyfenolen noemen. Anders dan vitaminen en mineralen, zijn polyfenolen geen essentiële nutriënten. Dat wil zeggen dat we ze niet nodig hebben om in leven te blijven. Toch zouden polyfenolen gezond zijn, omdat ze bijvoorbeeld kunnen werken als antioxidant. Andere bronnen van polyfenolen zijn groenten, fruit, volkorenproducten, noten, zaden, koffie en cacao.
Wetenschappers denken dat de polyfenolen in thee werken als antioxidant, ontstekingen tegengaan, bacteriën en tumoren bestrijden en veroudering tegengaan. Polyfenolen in groene thee verschillen van die in zwarte thee. In groene thee gaat het voornamelijk om catechinen. In zwarte thee worden de catechinen tijdens de oxidatie (zie ‘Verwerking’) voor meer dan 90 procent omgezet tot onder meer theaflavinen, theasinensinen en thearubiginen.
Groene thee heeft op gezondheidsvlak een betere naam dan zwarte thee, omdat het vanwege de catechinen een sterkere antioxidant zou zijn.
Ondanks alle vermeende weldadige eigenschappen van de polyfenolen in groene thee, is het bewijs beperkt. Groene thee blijkt wel degelijk gezondheidsvoordelen te hebben, maar of dat ook door de polyfenolen komt, is moeilijk te bepalen.
Bovendien is de rol van antioxidanten in het algemeen nog helemaal niet opgehelderd. Vaak hebben ze effect in een proefbuis, maar is het niet duidelijk of ze ook iets positiefs uithalen in ons lichaam. De polyfenolen uit thee worden bovendien slechts beperkt opgenomen in ons lichaam. Over het algemeen geldt voor polyfenolen dat mensen die er veel van eten, gezonder zijn. Dat zijn dus mensen die veel groenten en fruit eten. Maar dat kunnen we nu niet bepaald een verrassend resultaat noemen.
De polyfenolen uit thee worden in de praktijk slecht opgenomen door ons lichaam. Dat ons lichaam sommige stoffen niet opneemt, kan juist een voordeel zijn. Die stoffen geraken immers tot bij de darmbacteriën, die ze soms wel kunnen gebruiken. Wetenschappers ontdekten dat de bacteriën de fenolen uit thee kunnen opnemen en omzetten tot onder andere fenolzuren. Men vermoedt dat die fenolzuren gezond zijn voor onder meer de werking van onze lichaamscellen en dat ze een ontstekingsremmend effect hebben, al zijn onderzoekers er nog niet helemaal uit.
De fenolen uit groene en zwarte thee kunnen ook de samenstelling van onze darmflora beïnvloeden. Zo vonden wetenschappers dat ze goede bacteriën stimuleren, zoals Lactobacillus en Akkermansia, terwijl ze ziekteverwekkers afremmen, bijvoorbeeld Clostridium.
Studies wijzen uit dat bij muizen met weinig Akkermansia er vaker gewichtstoename, ontsteking van het vetweefsel en insulineresistentie (wat kan leiden tot diabetes type 2) voorkomt. Bij muizen en ratten die thee voorgeschoteld krijgen, is het aantal bacteriesoorten in de darmflora groter. De verhouding tussen twee types bacteriën, Firmicutes en Bacteroidetes, verschuift in het voordeel van de Bacteroidetes. Uit wetenschappelijke studies blijkt dat, zowel bij mensen als bij proefdieren, obesitas samenhangt met een kleiner aantal bacteriesoorten en een groter aandeel van Firmicutes. Thee kan dat verstoorde evenwicht misschien herstellen.
Hoewel dat allemaal veelbelovend klinkt, is de wetenschap er nog niet uit wat het precieze effect is van thee op de menselijke darmflora. De meeste studies werden immers uitgevoerd op proefdieren in plaats van op mensen. Bovendien bestaat er vaak geen bewijs dat een verband ook oorzakelijk is. Dat obesitas samenhangt met een lage diversiteit aan darmbacteriën is bijvoorbeeld louter een observatie en betekent niet automatisch dat een verstoorde darmflora leidt tot obesitas.
Deze tabel toont je de hoeveelheid cafeïne in verschillende dranken. Staat je favoriete drankje er niet bij? Op de website van Caffeine Informer vind je een ruimere selectie.
Dat cafeïne in koffie zit, weet iedereen. Maar dat ook thee en zelfs chocolade (40 mg per 100 g pure chocolade) het stofje bevatten, is minder bekend. Op korte termijn verbetert cafeïne de alertheid en het concentratievermogen. Omdat het in de hersenen en de rest van het zenuwstelsel het vermoeidheidssignaal blokkeert, helpt cafeïne je om mentaal of fysiek vermoeiende taken langer vol te houden. Een dosis tussen 100 en 600 mg helpt je om sneller en helderder na te denken, en verbetert de lichaamscoördinatie.
Wie meer inneemt dan dat of gevoelig is voor cafeïne, kan rusteloosheid ervaren en moeite krijgen met zijn fijne motoriek. Dosissen boven 2000 mg kunnen slapeloosheid, trillingen en een versnelde ademhaling teweegbrengen.
Cafeïne vernauwt ook de bloedvaten, waardoor het de druk in je hoofd verlicht bij hoofdpijn en migraine. Verder stimuleert het de aanmaak van de hormonen cortisol en adrenaline, waardoor de bloeddruk en de hartslag tijdelijk stijgen. De stof versnelt ook tijdelijk de stofwisseling en stimuleert de aanmaak van maagzuur.
Lang werd cafeïne ervan verdacht het risico op hart- en vaatziekten te vergroten en een verhoogde bloeddruk te veroorzaken. Daar komt de wetenschap nu op terug, wegens gebrek aan bewijslast. Matig cafeïnegebruik kan geen kwaad.
Voor zwaar cafeïnegebruik kunnen studies voorlopig het verband met hart- en vaatziekten niet uitsluiten. De Belgische Hoge Gezondheidsraad, adviseert volwassenen om niet meer dan 400 mg cafeïne per dag te consumeren. Dat komt overeen met 11 koppen (200 ml) zwarte thee, 19 koppen groene thee, 6 koppen matcha of 2,8 koppen koffie. Meer informatie vind je hier.
Zure dranken leiden tot tanderosie en dat geldt net zo goed voor gesuikerde dranken als voor suikervrije. Het risico is twee keer zo groot als je ze drinkt tussen maaltijden door in plaats van bij de maaltijd, maakten Britse wetenschappers bekend. Ook nippen aan de drink maakt het erger, omdat het contact tussen de drank en je tanden zo langer duurt, en het effect is groter bij warme dranken dan bij koude. Fruitthee staat ook in het rijtje van schadelijke dranken, naast fruitsap, frisdrank en citroenwater. Echte thee (zwarte, groene, witte of oolong) kan geen kwaad, zolang je er geen suiker of citroen in doet.
Hoewel theedrinken niet schadelijk is voor de tanden, kan zwarte thee de tanden wel doen verkleuren. Dat komt doordat de tannines in de thee zich binden aan het tandglazuur. Volgens Canadese onderzoekers helpt een scheutje melk in de thee om de verkleuring te verminderen, omdat het melkeiwit caseïne zich bindt aan de pigmenten in de thee.
Thee bewaar je het best in een luchtdicht afgesloten pot op een koele, donkere plek. Zonlicht geeft de thee een metaalachtige smaak. Al is er geen zekerheid over het chemische proces dat daarachter schuilt, thee-experts raden glazen potten ten zeerste af. Vermijd ook plaatsen met sterke geuren, zoals het kastje met de kruiden.
Zolang je de thee droog bewaart om schimmel weg te houden, is de kans dat hij bederft klein. Wel verliest de thee zijn smaak na verloop van tijd. Daarom kan je theeblaadjes het best gebruiken tussen de zes en twaalf maanden na aankoop. Thee-fanaten die hun favoriete blaadjes bewaren in de diepvriezer, kunnen er gewoonlijk tot twee jaar na aankoop van genieten.
Gefermenteerde thee is een uitzondering wat de houdbaarheid betreft. Die rijpt na de fermentatie vaak nog een aantal jaar. Net als bij wijn geldt dat ouder niet automatisch beter is. Pu-erh thee bijvoorbeeld, rijpt meestal tot maximum tien jaar. Uitzonderlijke gevallen hebben baat bij een lange rijping van meer dan dertig jaar. Hoe langer de thee rijpt, hoe duurder hij wordt.
