Tracés
Artikels
Community
Zoeken
Ook je steentje bijdragen?
Word lid
word lid
De Europese paling is een ernstig bedreigde soort. Tijdens de afgelopen veertig jaar namen haar aantallen af met 98 procent. Om zich voort te planten maken ze een tocht van meer dan 7000 kilometer naar de Sargassozee. Palingen kweken is tot nu toe onmogelijk, de larven leven niet langer dan een paar weken. Geen tijd om door het hele tracé te scrollen? De belangrijkste palingfeitjes lees je in dit artikel.
Er bestaan zestien soorten palingen of alen. Daarvan is de Europese paling (Anguilla anguilla) de enige die van nature bij ons voorkomt. Ze behoren allemaal tot het geslacht Anguilla en hebben een gelijkaardige levenscyclus, die begint in de zee. De palinglarven drijven met de stroming mee naar de riviermonding en tot ze geslachtsrijp zijn leven de palingen in de rivier. Vervolgens migreren ze weer naar de zee waar ze geboren werden. De Europese paling plant zich voort in de Sargassozee en ondergaat een tocht van 6.000 à 7.000 km lang.
Zowel de Europese als de Amerikaanse paling plant zich voort in de Sargassozee, een rustig gebied in de Noord-Atlantische oceaan dat begrensd wordt door oceaanstromen. Dat is alleszins wat men denkt, want de voortplanting is nooit rechtstreeks waargenomen. Wel vond men ooit palinglarven van een paar dagen oud in die zee, en worden de rondom de Sargassozee opgeviste larven steeds groter naarmate ze dichter bij Amerikaanse en Europese kusten gevangen worden. Pas in 2015 werd voor het eerst een volwassen paling waargenomen in de Sargassozee. Volwassen palingen beginnen in het najaar aan hun tocht naar het paringsgebied, maar keren nooit terug.
Voor de paring trekt de vis naar de Sargassozee, een regio in de Atlantische Oceaan.
Tijdens de trek naar hun voortplantingsgebied in de Sargassozee, eten palingen niet. Ze leggen meer dan 7.000 km af op een lege maag. Na de voortplanting sterven de vissen dan ook van uitputting. Maar hun offer was het waard: een nieuwe generatie palinglarven reist met behulp van de Atlantische Golfstroom op ongeveer twee jaar tijd naar de Europese kusten.
Vandaag weten we misschien niet veel over de voortplanting van de paling, maar dat het nog erger kan bewijzen de Oude Grieken. Zij geloofden dat palingen zich spontaan vormen uit de modder. Dat idee ontstond nadat Aristoteles bij wijze van experiment een put uitgroef en er na een flinke regenbui palingen in terugvond.
Uit een eitje van de paling komt een zogenaamde wilgenbladlarve. Die is transparant en zijdelings afgeplat. Als de larve de Europese kust bereikt, transformeert ze tot een glasaaltje. Zo’n glasaal is nog steeds doorzichtig, maar minder afgeplat. Vanuit de riviermonding trekt ze actief zwemmend de rivier op en krijgt steeds meer kleur. Nu ziet ze er al meer uit als een paling, zij het in miniformaat. In deze levensfase noemen we de jonge paling elver. Eenmaal ze een geschikt leefgebied vindt in de rivier, is de trek voorbij. De paling blijft nu voornamelijk op één plek en maakt slechts korte uitstapjes om te jagen of zich te verschuilen. Ze groeit op tot gele paling en blijft tussen de drie en de twintig jaar in deze levensfase, afhankelijk van de omgevingsomstandigheden. Eenmaal geslachtsrijp, verandert ze in een zilverpaling of schieraal met een lichte buik en donkere rug. Ook vergroten de ogen. De paling is nu klaar om opnieuw stroomafwaarts te trekken, naar de Sargassozee.
Deze kaart toont in welke landen de Europese paling van nature voorkomt in de rivieren. (Bron: Wikipedia Commons)
Het is nog nooit gelukt om palingen te kweken. Hoewel onderzoekers er wel in slagen om eitjes kunstmatig te bevruchten, overleven de larven maximaal een paar weken. Dat probleem wordt voornamelijk toegeschreven aan de slechte kwaliteit van de eitjes en problemen om de larven te voeden.
Toch wordt de paling in de supermarkt ook kweekpaling genoemd. Die palingen worden echter nog steeds in het wild gevangen, als jonge glasaal, en opgekweekt tot ze groot genoeg zijn voor de verkoop. Het aantal glasalen dat gevangen mag worden voor de kweek, is beperkt. Voor de palingkweek is het belangrijk om de cyclus te kunnen sluiten, zodat de consumptie van paling niets meer te maken heeft met het wilde palingbestand. Bij onder meer het Nederlandse Eel Reproduction Innovation Centre zoeken wetenschappers naarstig naar oplossingen.
Het opkweken of vetmesten van de palingen gebeurt in gesloten recirculatiesystemen. Omdat het gaat om een gesloten systeem heeft het geen negatief effect op de omliggende wateren. Ziekten en parasieten kunnen niet worden doorgegeven naar wilde palingen en er worden geen chemicaliën of medicijnen in het milieu gebracht. De dieren kunnen ook niet ontsnappen of zich mengen met wilde populaties.
Oorspronkelijk, in 1936, gebruikten onderzoekers urine van zwangere vrouwen om vrouwelijke palingen geslachtsrijp te maken. Pas in de jaren tachtig slaagde men erin om eitjes van palingen te bevruchten en larven te laten uitkomen.
In 2017 viste het Nederlandse programma Keuringsdienst van Waarde naar de waarheid over de paling. In de aflevering leer je waar paling uit de supermarkt vandaan komt, hoe duurzaam die herkomst is en hoe paling gerookt wordt. Bekijk de aflevering hier.
Paling wordt gerookt in een rookkast. Na het schoonmaken hangt de roker hem daarin op met een metalen pin die het kieuwdeksel doorboort. Het rookproces duurt tussen 45 en 75 minuten. Vooral vette vissoorten zoals paling, zalm, forel, haring en makreel zijn geschikt om te roken.
België importeerde in 2012 447 ton levende paling. Daarnaast werd er ook 68 ton verse paling, 127 diepvriespaling en 42 ton gerookte paling ingevoerd. Naast Europese paling gaat het hier gedeeltelijk ook over Amerikaanse, Nieuw-Zeelandse, en Japanse paling.
Vroeger werd hondshaai vaak verkocht onder de term zeepaling, maar die praktijk is intussen wettelijk verboden omdat het gaat om misleiding van de consument. Ook hondshaai wordt beoordeeld als niet duurzaam gevangen vis. De soort is vaak het slachtoffer van bijvangst.
