Deze website gebruikt cookies. Ik ga akkoord met de privacy policy
OK
Filter
Milieu Sociaal Gezondheid Dierenwelzijn

Hoe werkt dat, zo'n tracé?

In een tracé volg je al scrollend de weg die een product aflegt, van de teelt tot afval. In de menubalk bovenaan klik je op de verschillende stadia in het tracé om meteen te springen naar het stadium waarin je interesse hebt. 

Linksboven staan de vier categorieën Milieu, Sociaal, Gezondheid en Dierenwelzijn. Je kunt de informatie filteren op die categorieën.

Tijdens het scrollen kom je de knop 'Laad meer info over ...'. Druk daarop om alle informatie binnen een stadium te laden.

Tussen de informatieblokjes kom je ook artikels tegen waarin onze journalisten dieper ingaan op een opmerkelijk aspect binnen het tracé van het product. 

Onderaan deze pagina kun je reacties plaatsen over de informatie die je hebt gelezen. Ook op de Community-pagina vind je mogelijkheden om je mening, aanvulling, of compliment te geven.

Veel plezier met dit tracé!

sluiten

Tracé van Bessen

hoe werkt dit?
Milieu
Sociaal
Gezondheid
Dierenwelzijn
Milieu
Sociaal
Gezondheid
Dierenwelzijn

Tracé van Bessen

Intro

artikel

Van wildebras tot wonderpil

Onder hun verleidelijk glanzende jasje, leveren bessen je een bom aan gezonde antioxidanten. Hun weg naar het fruitkraam is niet altijd eenvoudig, want bessenboeren vinden steeds minder handen bereid tot plukken. Bovendien groeien onze verse bessen vaak aan de andere kant van de wereld.

Tess Vonck

Journalist - Maakt verhalen over de complexe relaties van de mens met zijn omgeving en zichzelf in woord, beeld en soms geluid.

Teelt

Pompoenen zijn eigenlijk ook bessen

Bezen en bananen

Een bes is een vlezige vrucht die uit een vruchtbeginsel of 'mesocarp' groeit en verschillende zaden bevat. Een botanist zal je waarschijnlijk vertellen dat bessen onder één naam groeperen al even accuraat is als dolfijnen, plankton en inktvissen ‘waterdieren’ noemen. Zo zijn frambozen en bramen eigenlijk steenvruchten. Ze bestaan uit honderden minivruchtjes die elk één pit bevatten. 

Bosbessen zijn wel bessen, net als bananen, sinaasappels, pompoenen, kiwi’s, komkommers en tomaten. Al moet je soms wel goed zoeken om die pitjes te vinden. Om overzichtelijk te blijven en kinderlijke nostalgie niet aan diggelen te gooien, houden we het verder bij de culinaire betekenis: de sappige ronde bezen die – voor zover bekend – altijd al op het menu van de mens hebben gestaan.

Sociaal

Frambozen worden wereldwijd het meest geteeld. Ze zijn zelfs het meest geteelde zacht fruit na aardbeien, waarover je in een ander Tracé meer kan lezen.

Bramen
Sociaal

Populairste bessen

Ook voor Vlaamse boeren staan frambozen op nummer één. Dat is niet overal zo. In de Verenigde Staten en Nederland moet de framboos plaats ruimen voor de blauwe bes, die stilaan ook bij ons aan populariteit wint. 

De meest geteelde bessengeslachten zijn:

  1. Rubus: framboos en braam 

  2. Vaccinium: blauwe bes, bosbes, veenbes en aanverwanten

  3. Ribes: trosbes (aalbes) en stekelbes (kruisbes)

  4. Sambucus: het geslacht waartoe de zwarte vlier behoort

  5. Morus: moerbeien

Bron: FAO (2018)
Sociaal

Deze grafiek toont hoe vaak elke soort wereldwijd geteeld wordt. De restgroep ‘andere’ wordt in de statistieken van de FAO niet opgesplitst en bestaat hoofdzakelijk uit bramen en exotische soorten zoals goji’s die bij ons niet gekweekt worden.

Sociaal

Zeg het met een bes

Wist je dat het Russische woord voor achterwerk yagoditsi letterlijk ‘kleine besjes’ betekent? De beer, ’s werelds grootste bessensnoeper, is er het nationale symbool. Dat kan geen toeval zijn met Rusland in de top vijf van de grootste bessenproducenten ter wereld.

Uitgesproken als razzberry verwijst framboos in Amerikaans slang naar een honkbalterm ‘razz’, letterlijk fluiten door je tanden heen met je lippen op elkaar geperst. In Engeland is raspberry-tart (frambozengebak) dan weer rijmend slang voor fart, scheet dus.

Bron: FAOSTAT (2020)
Sociaal

Grootste frambozentelers

In 2018 produceerde de wereld bijna een miljoen ton frambozen. Dat is vrij weinig in vergelijking met aardbeien waarvan het productievolume tien keer hoger ligt. Toch is er nog genoeg voor één bakje frambozen (van 125 gram) voor iedere persoon op onze planeet. Deze kaart toont de landen die frambozen telen. Hoe donkerder, hoe groter de oogst:

Sociaal

Europese teelt verdrongen door Rusland

Europa was lang wereldwijd het grootste teeltgebied voor frambozen, maar heeft de laatste jaren steeds meer af te rekenen met bikkelharde concurrentie uit Rusland en Oost-Europa. In de top tien van 2018 staan maar twee Europese lidstaten, Polen op de derde en Duitsland op de negende plaats.

Frambozenstruik
Milieu

Frambozen en bramen

Frambozen (Rubus idaeu) en bramen (Rubus fruticosus) zijn de bekendste telgen van een geslacht van meer dan zeshonderd soorten. Ze zijn samengesteld uit honderden schijnvruchten.  Wie de stekelige klimstruiken ooit van dichtbij heeft gezien, begrijpt dat ze familie zijn van de roos. Voor teelt op grote schaal worden enkel nog doornloze plantjes gekweekt. Bramen en frambozen worden soms met elkaar gekruist. Hieruit zijn andere rassen ontstaan, zoals de loganbes. Tulameen, de frambozenvariant die bij ons het meest geteeld wordt, is afkomstig uit Canada.

Milieu

Blauwe bes en aanverwanten

Blauwe bessen (Vaccinium corymbosum) behoren tot een geslacht van meer dan vijfhonderd eetbare soorten, waaronder ook de bosbes (Vaccinium myrtillus) en de veenbes (Vaccinium vitis-idaea). Ze groeien op heideachtige struiken die van zure grond houden. Daarom gedijen ze goed op de Nederlandse veengrond. Blauwe bessen worden vaak verward met bosbessen, een inheemse wilde soort met kleinere vruchten en donkerder vruchtvlees. De gecultiveerde blauwe bes die je bij ons het vaakst vindt, komt oorspronkelijk uit Amerika. Ze groeien in trosjes – vandaar de naam corymb of ‘clustervrucht’ – waardoor ze makkelijk te plukken zijn.

Milieu

Wilde veenbessen komen in onze streek enkel in de duinen van Terschelling voor. Ze zijn niet inheems en vermoedelijk aangespoeld met een schip uit de VS.

Kruisbessen

Aalbes en kruisbes

Witte en rode aalbessen (Ribes rubrum) en kruisbessen (Ribes uva-crispa) vallen onder een geslacht van 150 soorten. Ze groeien bijna overal in de wereld, vooral in het noordelijk halfrond en de Andes. De kruisbes kennen we in Vlaanderen beter onder de naam stekelbes, naar stekels op de takken. Bij ons zijn ze populair in confituur, Scandinaviërs lusten ze het liefst met gebakken vis en in India worden ze door rijst gedraaid. De rode aalbes is bij ons het populairst. Je kan de hele tros in één keer in je mond laten glijden, vandaar de naam trosbes.

Zwarte vlierbessen

Vlierbessen

Er bestaan 25 soorten vlierbessen, waarvan er drie in Vlaanderen en Nederland voorkomen. Ze groeien in trosjes aan struiken die tot zeven meter hoog kunnen worden en zijn in het wild te vinden in gematigde klimaten, vooral in bossen en langs velden. De zwarte bessen van de zwarte vlier (Sambucus nigra) zijn het populairst en ideaal om wijn en hoestsiroop van te maken. Ongekookt en onrijp zijn ze giftig. 

In wicca en andere hekserij mag de plant niet verbrand worden. Het is een magische poort naar de wereld van elfen en vlierbessenwijn zou helderziendheid opwekken en je zelfs onzichtbaar kunnen maken

Moerbeiboom door Vincent van Gogh (1889)

Moerbeien

Dankzij Vincent Van Gogh is ons beeld van een knoestige, eenzame moerbeiboom misschien voor altijd aan de Provence gekoppeld, maar oorspronkelijk groeien ze in Azië en het Midden-Oosten. De Chinese witte moerbei is de bekendste, wereldberoemd als lekkernij voor zijderupsen waar zijde van wordt gemaakt. De Britten dachten de Chinese zijdehandel te snel af te zijn door zelf moerbeien te kweken, maar de smaak van de Europese variant viel de larve wat tegen. Witte, zwarte en rode moerbeien (Morus spp.) worden sindsdien wel bij ons gekweekt, net als de papiermoerbei (Broussonetia papyrifera) die eerder als sierboom dient.

Laad nog meer info over Teelt

Een ogenblikje ...
We laden meer info over Teelt.

Verwerking

Seizoensarbeiders sorteren zwarte bessen. Bron: HOLLANDSEHOOGTE
Sociaal

Verse bessen worden meestal manueel gesorteerd. Daarom zijn alle bessen in een bakje even groot. De verwerkingsindustrie zet soms sorteermachines in.

Die gebruiken een raster met gaten van het juiste formaat in combinatie
met samengeperste lucht en laserlicht om ze op de juiste grootte te
sorteren.

Sociaal

Sorteermachine in actie

Vriesdroger

Drogen

Drogen is de oudste methode om bessen te bewaren. Dat kan op verschillende manieren: met hete lucht, vriesdrogen, microgolfdrogen en vacuümdrogen. Drogen met hete lucht op een temperatuur tussen de 37°C en 80°C is de meest toegepaste techniek. Aan de Middellandse Zee en in het Midden-Oosten drogen ze soms nog bessen onder de zon, net zoals de Ottomanen en Perzen dat eeuwen geleden deden.

Marie Curie

Marie Curies confituur

Wat heeft kruisbessenconfituur te maken met radioactiviteit? Weinig, behalve dat ze beide het levenswerk zijn van de Frans-Poolse Nobelprijswinnares Marie Curie. Die perfectioneerde als verpozing net voor ze polonium en uranium ontdekte een oud recept. Gelukkig heb je om confituur te maken geen scheikundediploma nodig. Hun natuurlijk hoge pectinegehalte, in combinatie met hoge temperaturen en suiker, maakt bessen ideaal confituurfruit.

Dit grootmoedersrecept is een Belgische variant van Marie Curie’s experimenten met kruisbessenconfituur, op basis van jenever.

Gezondheid

Bessenconfituur

Sommige bessen, zoals vlierbes, veenbes, kruisbes en aalbes, zijn rijk aan pectine, het natuurlijke bindmiddel dat confituur smeerbaar maakt. Traditioneel wordt confituur (of jam in Nederland) gemaakt door vruchten in een koperen pan te stoven met suiker en citroensap en af te koelen zodra de brei de juiste smaak en structuur heeft. Suiker zorgt voor de smaak, is een bewaarmiddel en transformeert de brei in gel door water aan het fruit te onttrekken. Het zuur van de citroenen neutraliseert de pectine zodat de confituur niet te dik wordt. Om confituur van pectine-arm fruit zoals bosbessen en frambozen te maken, moet je ze met appels stoven of een zelfgemaakt pectine-extract van gedroogde appels. Zo maken we bij ons al sinds de middeleeuwen bessenconfituur, dankzij kruisvaarders die de methode uit het Midden-Oosten meebrachten. 

Veel confituur wordt meteen na de bereiding ingemaakt (geweckt) in een glazen pot die met een rubber weckring en metalen hendeltje hermetisch is afgesloten. Zo kan je confituur, en bessen, jaren bewaren. Deze ambachtelijke confiturerie in Durbuy maakt nog op de oude wijze wilde Ardense bessenconfituur en laat je zelf ook meehelpen.

bron: EYEVINE
Gezondheid

Tegenwoordig wordt kant-en-klaar geleipoeder gebruikt om confituur te maken. Dat bestaat uit suiker, industriële pectine en citroenzuur en versnelt het kookproces.

Gezondheid

Industrieconfituur

Op industriële schaal worden bessen na sortering en reiniging tot drie keer gepasteuriseerd door ze of in een grote open pan op 100 °C of in een afgesloten kookvat tussen de 65 °C en 80 °C in te koken en meteen af te koelen op 0 °C. Bij vacuüm stoven gaan minder aroma’s verloren. Extra aroma en kleurstof worden tijdens het pasteurisatieproces toegevoegd. Vervolgens wordt de confituur verpakt in gesteriliseerde bokaaltjes en hermetisch afgesloten zodat schimmels en bacteriën geen vrij spel krijgen.

Laad nog meer info over Verwerking

Een ogenblikje ...
We laden meer info over Verwerking.

Transport

Snel en zonder schokken

Snel en voorzichtig zijn, is essentieel om verse bessen te transporteren. Gekoelde vrachtwagens zorgen ervoor dat de bessen in dezelfde conditie blijven als toen ze in de koelcel werden geplaatst. Klein geheugensteuntje: temperatuur onder de 2 °C, hoge luchtvochtigheid en de juiste mix gassen. Anders verkleuren de bessen, verliezen ze vocht of gaan ze schimmelen. Voor diepvriesbessen ligt de temperatuur natuurlijk een stuk lager, maximum -18 °C.

Milieu

Blutsschade voorspellen

Gemiddeld vijftien procent van het fruit in België gaat verloren aan blutsschade, vooral onderweg. Met hun dunne schil zijn bessen extra gevoelig. Om het transport en de sorteermachines zo schokbestendig mogelijk te maken, doet de fruitsector simulatietesten met virtueel fruit en algoritmes. Die wetenschappelijke orakels bestaan voorlopig nog niet voor bessen. Sommige vrachtwagens zijn wel uitgerust met speciale sensoren.

Milieu

Hoe ver is te ver?

Bessen uit een ander continent komen vaak met het vliegtuig tot bij ons. Omdat ze beperkt houdbaar zijn, moeten ze zo snel mogelijk naar de winkel. Een kilogram bessen uit Chili of Peru met het vliegtuig vervoeren stoot veertig tot vijftig keer meer broeikasgassen per kilometer uit dan per boot uit Spanje en 35 keer meer dan per trein of met de vrachtwagen uit Polen. Daarom zijn ze ook de minst duurzame keuze.

Vershandel

De wereldhandel van verse bessen nam de laatste tien jaar fors toe, vooral bij frambozen en bramen. Deze grafiek toont de tien grootste exporteurs van verse frambozen en bramen in 2018. Nederland staat op de zesde plaats, België op de tiende. Chili is de grootste exporteur van blauwe bessen. Polen kopt de export van verse aalbessen en kruisbessen.

Sociaal

Europese bessen blijven in Europa

België exporteerde in 2018 dubbel zoveel verse als bewerkte bessen. Nederland is de grootste afnemer van onze verse oogst, Frankrijk is de grootste afzetmarkt voor Belgische diepvriesframbozen. 

Net als in België blijft ook de export vanuit onze buurlanden in Europa. Polen is de grootste exporteur. Meer dan 80 procent van de Poolse bessen is bestemd voor export. Daarvan gaat de helft naar Nederland, Duitsland en Groot-Brittannië. Omdat de plukkosten er ongeveer een kwart zijn van het loon in Nederland, zijn Poolse bessen veel goedkoper. Toch maken Nederlandse telers zich weinig zorgen. De Poolse export is van een veel lagere kwaliteit en ook nodig omdat Nederland de stijgende vraag soms zelf niet kan bolwerken.

Laad nog meer info over Transport

Een ogenblikje ...
We laden meer info over Transport.

Consumptie

Milieu

De grootste besseneters ter wereld zijn…

Canadese grizzlyberen. Eén grizzly eet gemiddeld 200.000 buffalobessen per dag om zich voor te bereiden op zijn winterslaap. Door klimaatopwarming schuift het bessenseizoen op en raakt de biologische klok van de beer in de war. Wetenschappers voorspellen dat de bes tegen 2080 tot vijf weken vroeger rijp zal zijn dan nu. Dat is een ramp voor de grizzly, die nu al met uitsterven bedreigd is.

Sociaal

Van luxeproduct tot massaproduct

De consumptie van bessen zit overal ter wereld in de lift, vooral in westerse landen. Het gemiddelde verbruik in Noord-Amerika steeg van 1,8 kilogram in 1992 naar 3,6 kilogram in 2016. De doorsnee Vlaming zit daar ruim onder, met een jaarlijkse consumptie van 620 gram bessen die voor zeventig procent uit blauwe bessen bestaat. Frambozen, die bij ons het meest geteeld worden, komen bizar genoeg slechts op de tweede plaats met amper 150 gram per jaar.

Sociaal

Liever duur

Nederlanders en Vlamingen geven meer geld uit aan fruit dan tien jaar geleden. Niet omdat we meer fruit eten, maar omdat we steeds vaker duur fruit zoals de blauwe bes verkiezen boven klassiekers zoals de appel. Omdat ze lekker, gezond, veelzijdig en verfrissend zijn, blijkt uit een rondvraag bij 5.000 Vlaamse gezinnen. 

We lopen achter op de Amerikanen en Britten, maar doen wel mee met de gezondheidshype.

De gemiddelde Vlaming koopt tien keer meer blauwe bessen dan vijf jaar geleden. In Nederland zijn blauwe bessen zelfs het derde meest geteelde fruit na appels en peren en groeide de omzet in supermarkten tussen 2013 en 2016 met 250 procent.

Reconstructie van Ötzi
Gezondheid

Ötzi slikte sleedoornbessen

Sleedoornbessen bevatten giftige, maar ook geneeskrachtige stoffen. Dat wist Ötzi, de bekende gemummificeerde ijsman, 5.300 jaar geleden al. In de medicijntas die hij op zijn tocht door de Italiaanse Alpen bijhad, vonden wetenschappers in 1992 een handvol gedroogde sleedoornbessen. Die gebruikte hij waarschijnlijk als medicijn. Uit recent onderzoek blijkt dat hij last had van ouderdomskwalen en spijsverteringsproblemen. Volgens sommige studies  kunnen sleedoornbessen een ontstekingsremmende, antibiotische, bloeddrukverlagende en antivirale werking hebben.

Gezondheid

Antioxidanten

Verschillende stoffen in bessen (o.a. foliumzuur, vitamine C, flavonoïden en anthocyanen) hebben een bewezen werking als antioxidant. Ze vertragen een chemisch reactieproces dat verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van vrije radicalen. Die tasten onze cellen aan waardoor bijvoorbeeld kanker, hartziekten en alzheimer ontstaan. 

Dit diagram vergelijkt de concentratie actieve antioxidanten per molecule in 100 gram bessen met die van andere voeding die hoog scoort in de internationale ORAC-ranglijst. Die is samengesteld op basis van resultaten uit proefbuismetingen naar de opname van vrije radicalen door alle aanwezige stoffen in elk voedingsproduct. De ORAC-lijst geeft een idee van de hoeveelheid actieve stoffen in de bessen, maar wordt intussen niet meer gebruikt (zie artikel). 

Gezondheid

Superbessen: wat zegt de wetenschap?

De açai of incabes, schisandra, aronia, goji (wolfsbes), exotische superbessen zijn wereldwijd aan een voorzichtige opmars bezig. Bij ons blijft het nog beperkt tot een nichemarkt, maar ze worden wel populairder. Uit een rondvraag van het populaire Nederlandse vrouwenmagazine 24woman bij 166 lezers gaf 1 op 3 aan dagelijks superfoods als açaibessen te eten omwille van hun gezondheidsimago, vooral in smoothies en yoghurt. Açai neemt bijvoorbeeld zoals je in de grafiek hierboven kan zien meer vrije radicalen op dan frambozen, blauwe bessen en bramen, maar of ze daarom gezonder zijn dan ander fruit of chronische ziekten als kanker en hart- en vaatziekten voorkomen, is niet afdoende bewezen. Ineens veel bessen eten, voorkomt deze ziekten niet automatisch. 

Onderzoek naar het zogenaamde wondereffect stoot op dezelfde methodologische beperkingen als studies naar antioxidanten in bessen en andere voeding in het algemeen. Wat werkt in een proefbuis of op ratten heeft niet noodzakelijk hetzelfde effect in je lichaam. Vaak moet je honderden besjes eten om het effect te voelen. Een heel hoge dosis, in supplementen bijvoorbeeld, kan schadelijk zijn. Zo is bij extreem hoge inname van bètacaroteensupplementen, het antioxidant dat gojibes oranje maakt, bewezen dat het misselijkheid en hartziekten in de hand werkt in plaats van voorkomt.

Blauwe bessen zouden een positieve invloed hebben op de gemoedstoestand van kinderen en jonge mensen.
Gezondheid

Blauwe breinbes

Het antioxidant dat frambozen en blauwe bessen hun typische kleur geeft, anthocyaan, zou werken als als ontstekingsremmer en de cholesterol verlagen. Omdat het rechtstreeks via het bloed wordt opgenomen, bereikt het plaatsen waar andere stoffen niet bij kunnen, zoals je hersenen. Flavonoïden zoals anthocyaan verrichten er nuttig werk, concludeert een Britse overzichtsstudie die de resultaten van verschillende onderzoeken naar hun effect vergelijkt. Ze zorgen bijvoorbeeld voor een betere bloedcirculatie in de prefrontale cortex, die emoties en het kortetermijngeheugen regelt. Of anthocyaan daarom ook preventief werkt tegen neurologische ziekten als chronische depressie en dementie, is nog niet bewezen.

Veel onderzoek naar de gunstige werking van bessen op de hersenen focust op de blauwe bes, vermoedelijk omdat ze populair is. Zo ondervond een team klinische psychologen een positief effect op de gemoedstoestand van kinderen en jonge mensen na het drinken van sap van wilde blauwe bessen. Twee uur na inname gaf de controlegroep die het sap dronk op een meerkeuzevragenlijst zelf aan zich beter in hun vel te voelen dan de groep leeftijdsgenoten die een placebo kreeg. Hoewel een placebo-effect werd uitgesloten, geeft deze studie geen wetenschappelijke verklaring voor de oorzaak van het effect. We weten dus niet welke stofjes in bessen daarvoor verantwoordelijk zijn. De onderzoekers verwijzen naar andere studies over de rol die flavonoïden spelen op oxidatieve stress, een van de grootste oorzaken van depressie, maar zeggen zelf dat meer onderzoek nodig is om die hypothese kracht bij te zetten. 

Een andere experimentele studie die dertig jaar lang 16.000 Amerikaanse vrouwen boven de zeventig volgde, merkte dat het kortetermijngeheugen van vrouwen die meer bessen aten 2,5 jaar later begonnen af te takelen dan bij vrouwen die er weinig aten. De deelnemers moesten om de vier jaar een vragenlijst invullen over wat ze vaak aten en werden tweejaarlijks aan neurologisch onderzoek onderworpen. Wel is niet duidelijk in hoeverre het verschil in levensstijl heeft meegespeeld noch welke bessen het grootste effect hadden, omdat er in de enquête geen onderscheid werd gemaakt. Wie veel bessen eet, eet waarschijnlijk in het algemeen gezonder.

Laad nog meer info over Consumptie

Een ogenblikje ...
We laden meer info over Consumptie.

Afval

Gezondheid

Bessen kun je tot drie dagen in de koelkast (op 4 °C) bewaren, als je vermijdt dat ze vochtig of geblutst raken. Leg ze daarom gespreid op een bord in keukenpapier of in een papieren zak. Wassen en steeltjes verwijderen doe je best pas vlak voor je ze wil opeten. Je kan ze ook in een afsluitbaar bakje of plastic zak invriezen voor later, al verliezen ze dan hun vorm. Om te voorkomen dat ze verkleuren en hun smaak verliezen, kan je ze voor het invriezen met citroensap of suiker besprenkelen. Op kamertemperatuur zijn ze het lekkerst, maar hoogstens een dag houdbaar.

Milieu

Verliespercentage

In Vlaanderen gaat naar schatting gemiddeld vijftien procent van de bessen verloren. Omdat ze beschadigd zijn bij de oogst, aangetast door schimmels en insecten of niet het juiste formaat hebben, aanvaarden veilingen ze niet. De ergste misbaksels blijven aan de struik hangen, of komen terecht in veevoeder of op de composthoop. De verliezers die niet ziek zijn, maar ook goed genoeg voor de versmarkt, worden vaak aan spotprijzen als tweedekeusbessen aan de verwerkingsindustrie verkocht.

Milieu

Vergeet ons niet

Op jaarbasis wordt het verlies in heel Europa rond de 300.000 ton geschat. Dat is een indrukwekkende hoeveelheid waar boeren weinig of niets aan verdienen. Een team Belgische onderzoekers, telers en fabrikanten zoekt in nieuwe innovaties en de circulaire economie naar antwoorden om meer uit vergeten bessen te halen. Gefermenteerd tot puree en vacuüm verpakt zijn ze bijvoorbeeld voor de verwerkingsindustrie meer waard. Niet alleen win-win voor de boer, maar ook voor de planeet.

Milieu

Er zit meer in een pit dan je denkt

Het Lokerse bedrijf Eco Treasures ontwikkelde een innovatieve machine die hoogwaardige olie uit bessenpitjes perst. De pitten krijgt het bedrijf van sapfabrikanten die er zelf niets mee doen. Zowel de olie als perskoek uit die restroom zijn waardevolle materialen voor de cosmetica-industrie. Uit de perskoek worden bijvoorbeeld microparels gemaakt als duurzaam alternatief voor het microplastic dat in douchegel zit en in de zee terechtkomt.

Dierenwelzijn

Bessenleer

Ontwerpers van de Willem de Kooning Academie in Rotterdam verwerken oud fruit tot leer. Voor de vervaardiging van het leer gebruiken de studenten een klassieke kooktechniek, waarmee koks van overrijp, oud fruit snoepjes maken. Ze pureren het fruit en verwijderen de pitten. Door het koken worden de suikers in het fruit geactiveerd, waardoor een stevige drab ontstaat die in een vorm kan gegoten worden. Op hun website kan je al mangoleerhandtassen kopen. 

Van bessen bestaan voorlopig geen modeproducten, maar je kan wel bessenleer zelf maken om op te eten. Zacht fruit zoals bessen, aardbeien en mango’s zijn ideaal om leer van te maken en kan je op die manier ook langer bewaren. Dit basisrecept van Empty the Fridge is eenvoudig te volgen.

Ook van ananas kun je leer maken. Journalist Emy Demkens schreef er een artikel over.

artikel

Dierenwelzijn

Hoe de ananasplant de mode-industrie verandert

In haar zoektocht naar een milieuvriendelijk alternatief voor leer, kwam Dr. Carmen Hijosa tot een verrassende ontdekking: de bladeren van de ananasplant bleken uitermate geschikt voor het maken van textiel. Sterk, flexibel, zacht en licht. Dit is het verbijsterende verhaal achter Piñatex.

Emy Demkes

Freelance journalist en schrijft voornamelijk over de achtergronden van onze kleding.
Laad nog meer info over Afval

Een ogenblikje ...
We laden meer info over Afval.

Bronvermeldingen