Een onderzoek enkele jaren geleden in de tuinbouwsector liet zien dat beroepsallergieën vaak voorkomen in de paprikateelt. Maar liefst 35 procent van de bevraagde werknemers had last van klachten. Irritatie van de neus, ogen en huid kwam het vaakst voor, naast astmatische symptomen. Een ernstige zaak, want astmatische aandoeningen kunnen blijvende gezondheidsschade veroorzaken.
Grote boosdoener zijn de pollen van de paprika. De plant is zelfbestuivend, de meeldraden en de stamper van de bloem zitten dicht bij elkaar. Handig voor de teelt, want er komen geen insecten aan te pas en de paprika bevrucht zichzelf, maar voor wie gevoelig is aan stuifmeel is een serre vol paprika’s geen ideale werkomgeving. Een mogelijke oplossing is om paprikavariëteiten te ontwikkelen die minder stuifmeel aanmaken, en hommels in te zetten om de plant een handje te helpen bij de bevruchting.
Arbeiders vinden voor de pluk is een moeilijk punt in België en Nederland, en de loonkosten liggen hoog. Een automatisering van de oogst zou een oplossing kunnen bieden. Een partnerschap, SWEEPER genoemd, tussen onder andere Wageningen Universiteit en het Proefstation voor de Groenteteelt in Sint-Katelijne-Waver ontwikkelde een oogstrobot. De robot, smal genoeg om tussen de rijen paprikaplanten te manoeuvreren, is uitgerust met een arm, een camera en een soort schaar. Hij scant de vruchten, en als ze rijp genoeg zijn, knipt de machine ze los, vangt ze op en deponeert ze voorzichtig in een bak.
Toch moeten arbeiders in de paprikateelt nog niet meteen voor hun job vrezen. De SWEEPER heeft nog wel wat hindernissen te overwinnen. Zo heeft de robot gemiddeld 24 seconden nodig om een paprika te oogsten en dat is behoorlijk lang in vergelijking met een mens. Paprika’s zijn ook niet de makkelijkste teelt om mechanisch te oogsten. De vrucht zit vaak verscholen achter de bladeren, en groeit dicht aan de steel. Dat maakt het moeilijk voor een robot om te knippen zonder de vrucht of de plant te beschadigen. Het prototype slaagt erin om zestig procent van de paprika’s te oogsten, een percentage dat omhoog moet als men de machine op de markt wil brengen. De robot heeft dus nog een lange weg te gaan. De finesse van een mensenhand laat zich nu eenmaal niet gemakkelijk nabootsen.
Het telen van groenten op een dergelijke schaal vergt veel arbeid. Die komt van elders. Naar schatting 100.000 arbeidsmigranten uit Afrika zwoegen in de hitte onder de plastic zeilen van Almería. Hun situatie is erg precair, want het merendeel heeft geen verblijfsdocumenten. Het loon dat ze krijgen ligt ver onder het Spaanse minimumloon. Omdat ze niet legaal in het land verblijven, staan ze kwetsbaar tegenover hun werkgevers. Vaak leven ze in geïmproviseerde hutten en krottenwijken aan de rand van de velden.