Tracés
Artikels
Community
Zoeken
Ook je steentje bijdragen?
Word lid
word lid
Schol kan in de Noordzee het hele jaar door gevangen worden, maar het is best om de vis de eerste maanden van het jaar met rust te laten. Het dier gaat dan door de paaiperiode, de schollen staan erg mager en hebben maar weinig smaak. Vanaf de maand mei dikken de vissen weer wat aan en zijn ze geschikt om te bevissen. Vissen op schol gebeurt meestal samen met de vangst van andere platvis, in de eerste plaats tong.
Schol is enorm belangrijke soort voor de Belgische en de Nederlandse visserij. Op tong na is schol de meest aangelande vis in de Belgische havens. Vorig jaar bedroeg de vangst zo’n 2005 ton. De vangstcijfers dalen wel consistent over de jaren, want twintig jaar geleden haalden de Belgische vissers nog bijna 5.000 ton schol uit de zee. De Belgische vloot vist voornamelijk op schol in de Noordzee en het oostelijke deel van het Engels Kanaal.
In Nederland is de visserijsector veel groter dan in België. In vangstvolumes moet schol vissen zoals blauwe wijting, makreel en haring laten voorgaan, maar het blijft een belangrijke vis voor de kottervisserij op een diepte van ongeveer honderd meter. De kottervissers haalden in 2020 nog 18.319 ton schol op. Ook in Nederland is het volume gevangen schol sterk gedaald, in het jaar 2000 bedroeg de vangst nog 52.664 ton.
De Noordzee was altijd al een belangrijke visgrond voor schol, samen met het Engels Kanaal. In de jaren zeventig drong het besef door dat het niet goed gaat met schol in de Noordzee. De visbestanden flirtten met de voorzorgsgrens van naar schatting 290 miljoen kilo vis in zee, een grens die aangeeft wanneer een populatie in gevaar komt. Halfweg de jaren tachtig veerden de scholbestanden weer op omwille van enkel goede paaijaren, maar halfweg jaren negentig ging het weer de verkeerde kant op en doken de scholpopulaties onder de voorzorgsgrens.
Sindsdien heeft de Europese visserij al enkele stappen richting meer duurzaamheid gezet. Het hervormde Europese visserijbeleid zoekt een balans tussen een economisch leefbare visserij en gezonde zeeën. De beperkingen op de vangst van schol en een sterke afname van het aantal vissersschepen hebben de visserijdruk op de populatie doen afnemen. Sinds 2007 hebben de scholpopulaties zich spectaculair hersteld. Vandaag schat het ICES de totale scholpopulatie in de Noordzee op ongeveer een miljoen ton. Ook de International Union for Conservation of Nature (IUCN), de organisatie die diersoorten al dan niet als bedreigd categoriseert, geeft schol een groene status.
Sleepnetten zijn trechtervormige netten die worden voortgesleept door zogenaamde trawlers. Soms trekt een schip meerdere netten, soms spant men het net tussen twee schepen. Als het net lang genoeg door het water gesleept heeft, haalt de visser het net op uit zee en ledigt het achterste deel waar de vis zich heeft verzameld, de kuil, op het dek. Er bestaan sleepnetten voor visvangst in open water gericht op soorten als haring, en bodemsleepnetten. Die laatste dienen om platvissen zoals schol en tong te vangen, of Noorse kreeft en garnalen. Bodemsleepnetten kunnen op grote diepte worden ingezet, maar Europa verbiedt sleepnetten dieper dan 800 meter, omdat de impact op het fragiele ecosysteem op de bodem te groot is.
De schol die voor onze kust gevangen wordt komt uit twee types visserij. Enerzijds zijn er vissers die zich specifiek op schol richten. Zij maken gebruik van zogenaamde twinrig-netten, twee kuilnetten die horizontaal met elkaar verbonden zijn, met een verzwaard middelpunt dat over de bodem glijdt. Aan de uiteinden houden verticale borden het net open. Een groot deel van de schol op de markt is echter afkomstig van vissers die achter tong aangaan. Voor hen is schol een belangrijke bijvangst. Vaak halen ze ook veel ondermaatse schol op. Zij maken gebruik van de boomkor. Een horizontale metalen constructie, de boom, houdt het net aan de voorkant open. De boomkor is voorzien van zware metalen wekkerkettingen. Die slepen voor het net uit over de zeebodem. Ze jagen de platvissen op uit hun schuilplaats in het bodemsediment, waarop ze in het net terecht komen. Twinrig-netten geven minder bijvangst dan de boomkor omdat de mazen groter zijn. Ook de bodemverstoring en het brandstofgebruik liggen lager.
Eens opgehaald wordt schol aan boord direct op grootte geselecteerd, geslacht en schoongespoeld. Bij de slacht, het zogenaamde gutten, ontdoet men de schol van zijn ingewanden. Daarna belandt de gegutte vis in grote kisten met ijs, opgeslagen in de koelruimte van het schip. De beste schol krijgt het AAA-kwaliteitslabel opgeplakt. Die dagverse vis hoort groot, mooi en dik te zijn, met heldere oranje stippen aan ene kant, en een spierwitte zijde aan de andere kant. Eens aangemeerd gaat de vis naar de vismijn, een veiling waar handelaren vis opkopen om verder te verwerken. De belangrijke vismijnen in België zijn Oostende, Nieuwpoort en Zeebrugge. Nederland heeft meer vismijnen. De vismijn van Urk is de belangrijkste voor de handel in schol.
