Fairtrade-producten worden over het algemeen strikt gescheiden gehouden van gewone producten. Bananen, noten of rijst bijvoorbeeld, worden als Fairtrade gemerkt en apart bewaard en verwerkt. Voor cacao en suiker is dat voorlopig niet haalbaar, vanwege de complexe structuur van de chocolade-industrie. Het is moeilijk en duur om suiker en cacao in elke stap van de keten strikt gescheiden te houden. Als volledige traceerbaarheid een voorwaarde is, kunnen verschillende producten niet meer deelnemen aan Fairtrade en wordt de chocolade ook duurder.
Daarom worden Fairtrade-chocolade en suiker gemengd met gewone volgens het ‘mass balance’ principe. Dat wil zeggen dat je betaalt voor de aankoop van Fairtrade grondstoffen, maar dat het eindproduct dat jij koopt niet altijd voor honderd procent gemaakt is van gecertificeerde ingrediënten. Het is niet optimaal, maar voor de boeren is het beter dan geen Fairtrade.