Tracés
Artikels
Community
Zoeken
Ook je steentje bijdragen?
Word lid
word lid
Een sjaal geverfd met zeewierpigment, een tapijt dat bestaat uit zeewiergaren en visnetten? Het textiel van de toekomst komt recht uit de zee. Tenminste, als het afhangt van Nienke Hoogvliet, een Nederlandse ontwerpster die onderzoek doet naar het potentieel van zeewier in kledij en decoratie. ‘Binnenkort zou iedereen kunnen rondlopen in zeewierkleren.’ Hoe? Dat legt Hoogvliet uit in de vijf vragen die ik haar voorleg.
In Studio Nienke Hoogvliet zoekt de ontwerpster naar alternatieve grondstoffen voor textiel, waaronder zeewier. Daarover schreef Hoogvliet een boek, Seaweed Research. Ze ontwikkelde ook een tapijt van zeewier en visnetten, dat de naam Sea Me kreeg.
‘Van kinds af aan ben ik gefascineerd door de zee. Ik ben opgegroeid in Den Haag, dicht bij het strand. Mijn ouders namen me er vaak mee naartoe.’
‘Toen ik aan de kunstenacademie studeerde, zag ik tijdens een stormachtige strandwandeling hoeveel plastic er aangespoeld was. Op dat moment wist ik dat ik daar iets mee wilde doen. Ik wil op een positieve manier aandacht vragen voor plastic afval in de zee, door te laten zien wat de zee te bieden heeft.’
‘Als ik spreek over plastic, bedoel ik dat vooral als statement. Als toegepaste oplossing kijk ik naar alternatieve grondstoffen zoals zeewier. Ik maak garen van zeewier en wil het volledige proces circulair maken, door ook textiel te verven met zeewier en zeewierafval te benutten.’
‘Het is heel erg duurzaam. Allereerst heeft zeewier geen zoet water nodig. Ter vergelijking: voor 1 kilogram katoen is er 8.000 liter water nodig. Dan is zeewier een grote verbetering.’
‘Daarnaast kun je aangespoeld zeewier gebruiken voor textiel, je hoeft niet per se gekweekt zeewier te gebruiken. Eigenlijk gebruik je dus echt afval. Op veel plekken in de wereld is er overlast van zeewier. In Ierland alleen al spoelt er 100.000 kilogram zeewier per jaar aan. De gemeentes daar halen dat op en verbranden het, terwijl het evengoed zou kunnen gebruikt worden voor textiel of textielverf.’
'Voor de objecten in mijn ontwerpstudio verzamel ik het zeewier helemaal zelf. Dan gebruik ik zeewier dat aangespoeld is aan de Nederlandse kust, maar ook in Frankrijk, Ierland en zelfs Taiwan. In Taiwan heb ik onderzoek gedaan over hoe je zeewier laat groeien en welke kleuren daaruit komen.’
'Ik heb ook de wens om meer industrieel te werken, maar daarvoor is veel meer zeewier nodig. Daarom wil ik bekijken of ik zeewier uit reststromen voor bijvoorbeeld voeding of medicijnen kan halen. Ik hoop in de toekomst te kunnen samenwerken met partijen zoals die Ierse gemeentes of andere partners.'
‘Het productieproces van zeewier is vergelijkbaar met dat van lyocell, een van de meest duurzaamste vezels die nu al op de markt is. Het is vooral bekend onder de naam Tencel, de lyocellvezel van de producent Lenzing®. Lyocell is vergelijkbaar met viscose: het gaat om een natuurlijke vezel die gemaakt wordt door een synthetisch proces, waarbij er cellulose wordt gehaald uit bomen, vaak uit eucalyptus.’
‘In mijn geval komt de cellulose uit zeewier. Veel kan ik er niet over kwijt, mijn onderzoek is nog volop bezig. Wat ik wel kan zeggen, is dat er bij de productie van zeewiergaren geen chemicaliën aan te pas komen - in tegenstelling tot lyocell. Dat maakt het proces nog duurzamer.’
‘Zodra het garen klaar is, is het makkelijk om mee te werken: dan is het vergelijkbaar met iedere andere soort textielvezel. Het is heel zacht en draagbaar, het neemt goed vocht op, het is sterk. Het kan voor alles gebruikt worden, van kleding tot gordijnen.’
‘Volgens mij zeker wel. Ik denk echt dat dit het materiaal van de toekomst kan zijn. We hebben zoveel zeewater. Zelfs mocht je er maar een heel klein deeltje van gebruiken om zeewier voor textiel te kweken, dan al zou je een deel van het katoen kunnen vervangen. En dat is nodig: we moeten overschakelen naar andere materialen, naar andere productieprocessen. Anders houdt de aarde, denk ik, het niet zo heel lang meer vol.’
‘Momenteel kun je textiel gemaakt uit zeewiergaren nog nergens kopen. Zelf zit ik nu in de fase van opschaling: ik weet hoe het proces eruit kan zien, hoe ik het graag wil hebben, maar ik ben nog op zoek naar partners om financieel die stap te kunnen maken naar een grotere productie.’
‘Ik wil het garen graag beschikbaar stellen voor de hele industrie, zodat iedereen bij wijze van spreken in zeewierkledij kan rondlopen, maar daar is veel geld voor nodig. Ik wil duurzaam en transparant te werk blijven gaan, dus de partners moeten er ook op een integere manier mee willen omgaan. Het blijft vooralsnog een zoektocht.’
