Als je elke dag een portie gemengde noten eet, dan liggen zowat alle continenten in je handpalm. Amandelen en walnoten uit Noord-Amerika of Zuid-Europa, cashewnoten uit Azië of Afrika, pistaches en hazelnoten uit het Midden-Oosten, paranoten uit het Amazonewoud en macadamianoten uit Australië. Welke weg die noten wereldwijd afleggen lees je in dit overzicht.
Niet alle noten die wij zo noemen zijn volgens de plantkundige definitie ook echt noten. Walnoten, pecannoten, pistaches, amandelen en macadamianoten zijn botanisch gezien steenvruchten. Para- en cashewnoten zijn zaden. De hazelnoot is wel een echte noot.
Kenmerkend voor alle soorten is het hoge vetpercentage dat schommelt tussen 45 en 75 procent.
Notenbomen halen CO2 uit de lucht en hebben daardoor een zeer kleine koolstofvoetafdruk. Bij de notenteelt is veel water nodig en veel soorten groeien in gebieden met waterschaarste. Daardoor is de watervoetafdruk per gram eiwit vergelijkbaar met die van vlees.
Niet elke dop geeft zijn kern zomaar vrij. Noten kraken is precisiewerk, het eetbare deel moet zo onbeschadigd mogelijk blijven. Manueel doppen geeft bij cashew- en paranoten de hoogste opbrengst, maar maakt de noten ook duur.
Bovendien zijn de arbeidsomstandigheden vaak slecht en ongezond, zeker bij de cashewverwerking in India en Vietnam. Zo komt bij het ontdoppen een zure olie vrij die brandwonden veroorzaakt op de handen.
Veel notensoorten groeien in tropische en subtropische gebieden. Het volledige verwerkingsproces gebeurt meestal niet lokaal, zelfs niet in hetzelfde land of op hetzelfde continent. Dat maakt dat noten veel transport vragen. Een juiste vochtigheidsgraad en vacuüm verpakking zijn daarbij cruciaal om te voorkomen dat de noten ranzig worden.
Meer noten eten kan jaarlijks 2,5 miljoen levens redden, zo blijkt uit onderzoek. Doordat noten je bloeddruk en cholesterolgehalte gunstig beïnvloeden heb je immers minder kans op cardiovasculaire aandoeningen.
Omdat noten veel vetten en dus ook veel calorieën bevatten, beperk je de portie best tot 25 gram per dag. Momenteel eet elke Belg dagelijks gemiddeld drie gram noten. We zitten dus nog ruim onder het advies van de Hoge Gezondheidsraad.
Van stalstrooisel, houtskool, grondverbeteraar en brandstof, over spaanplaat, bio-afbreekbaar plastic, karton, vernis en scrub tot zandstraalmateriaal of zelfs extract voor bier: notendoppen en bolsters zijn veelzijdig herbruikbaar.