Deze website gebruikt cookies. Ik ga akkoord met de privacy policy
OK
Gezondheid

Zit er baksteenpoeder in jouw kruidenmix?

Potjes met kruiden en specerijen bevatten wel eens ingrediënten die daar helemaal niet thuishoren. Zo bevatten oregano en salie wel eens blaadjes van olijfbomen, ontdekten chemici Christopher Elliott en Simon Haughey van de Queen's University Belfast. Hoe dat soort fraude bestreden wordt en hoe je het zelf vermijdt, lees je hier.

The Conversation

The Conversation is een onafhankelijke, non-profit journalistieke website die nieuws en achtergrond afkomstig uit de academische gemeenschap publiceert.

Tijdens de feestdagen gaat er wel eens een extra vleugje kruiden en specerijen de pot in. Sommige smaken horen ook gewoon bij de eindejaarsperiode, denk aan kaneel, kruidnagel en nootmuskaat. Maar wat weet je eigenlijk over de kwaliteit van de kruiden die je gebruikt?

Als onderzoekers van voedselveiligheid, testen wij of kruidenpotjes ook namaak bevatten. Zo ontdekten we eerder dat oregano wordt vermengd met non-food ingrediënten, en kwamen we er onlangs achter dat salie - een van de meest populaire smaakmakers in de kerstperiode - misschien ook minder echt is dan verwacht.

Om te begrijpen hoe specerijen kunnen worden vervalst, is het belangrijk om hun geldwaarde te begrijpen. Vaak kunnen we ze goedkoop kopen bij winkeliers. Maar als we de prijs per kilogram vergelijken, worden enkele van de duurste specerijen - zoals vanille en saffraan - voor bijna dezelfde prijs verhandeld als zilver en goud. Zo'n waarde brengt het enorme probleem van fraude met zich mee. Met het vervalsen van kruiden en specerijen, kunnen immers fortuinen worden verdiend.

De woorden "vervalsing" en "kruiden" zijn vaak nauw met elkaar verbonden, en bedrog komt in veel delen van de wereld voor. Net als bij illegale drugs, kunnen deze voedselingrediënten door vele handen gaan en kunnen ze gemixt worden met goedkope materialen die niet geschikt zijn voor consumptie. Voor groene kruiden kan dit met allerlei soorten bladeren die in grote hoeveelheden verkrijgbaar zijn. Specerijen worden soms gemixt met producten gaande van baksteenstof tot zeer giftige industriële kleurstoffen. Deze toegevoegde materialen kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid.

Fraude ontmaskeren

Onze interesse in de duistere wereld van frauduleuze kruiden en specerijen begon in 2014 toen we een tip kregen dat sommige gedroogde oregano die op de Britse markt te koop was, vervalst was. Dit vormde het begin van ons onderzoek naar de mechanismen achter fraude en innovatieve manieren om vervalsingen op te sporen. Ons team ontwikkelde "chemische vingerafdrukken" van oregano met behulp van een wetenschappelijke techniek die bekend staat als moleculaire spectroscopie. Deze techniek kan chemische vingerafdrukken van eender welk voedselingrediënten produceren. Dit, naast het gebruik van slimme statistische technieken die bekend staan als 'chemometrie', stelde ons in staat oregano te scannen en binnen enkele seconden te ontdekken of het was vervalst.

Toen we deze techniek toepasten op ongeveer 100 stalen die in het Verenigd Koninkrijk waren gekocht bij grote en kleine winkels en online verkopers, waren we verbaasd toen we ontdekten dat 25% van alle oregano die in het VK te koop was, was vervalst met bladeren van olijfbomen en mirte. Ons verhaal ging viraal en we ontvingen monsters van oregano van over de hele wereld. In sommige landen - namelijk Zuid-Afrika en Australië - bedroeg het vervalsingspercentage meer dan 50%. De studie veroorzaakte schokgolven in de voedingsindustrie en de autoriteiten en er werden enorme inspanningen geleverd om de fraude een halt toe te roepen.

Onlangs gingen we terug om de Britse markt te testen en slechts één monster van de twintig bleek vervalst te zijn - wat aangeeft dat ons werk had geleid tot een veel betere kwaliteitscontrole van dit kruid.

Echte oregano (links) en blaadjes van de olijfboom.

Valse salie

Maar ons verhaal eindigt hier niet. We kregen onlangs een tip dat gedroogde salie ook onderhevig was aan vervalsing. Met dezelfde chemische vingerafdruktechniek gingen we op pad om nieuwe staaltjes testen. Opnieuw vonden we vervalsing bij niet minder dan 25% van alle geteste monsters. Vanwege de lockdown in het Verenigd Koninkrijk waren we beperkt tot het kopen van slechts twintig stalen, van grote en kleine winkels, evenals verschillende grote online marktplaatsen, die allemaal uit het VK kwamen. De ingrediënten die worden gebruikt om salie te vervalsen, zijn onder meer olijfbladeren, mirteblaadjes, sumak, hazelnootblaadjes en aardbeiboombladeren.

Het grote verschil deze keer was dat alle vervalste monsters vsn bij kleine winkels of online verkopers kwamen. Producten van grote retailers waren allemaal 100% echt. Onze interpretatie van deze gegevens is dat grote retailers strengere controles krijgen dan kleine winkeliers. Het probleem van online vervalsing is echter groter, omdat veel van de producten verkrijgbaar zijn op grote, veelgebruikte platforms.

We beseffen dat onze strijd tegen de fraudeurs nog lang niet voorbij is en ze zullen van alles en nog wat proberen om hun lucratieve en illegale handel in stand te houden. Maar de wapens die we gebruiken om fraude op te sporen, worden steeds beter. Onze laatste doorbraak is het gebruik van kleine handscanners, gekoppeld aan smartphones. Dankzij de scanners kan het testen in de toekomst overal ter wereld en op elk punt in een toeleveringsketen plaatsvinden. We hebben ons eigen technologiebedrijf opgericht om deze vorm van testen in te zetten, in samenwerking met toonaangevende kruiden- en specerijenfabrikanten en retailers.

Onze strijd tegen fraude in de voedingsindustrie gaat door en onze technologie zal het de fraudeurs veel moeilijker maken. Maar de beste manier om jezelf in de tussentijd te beschermen, is door alleen specerijen en kruiden te kopen van betrouwbare bronnen. Aanbiedingen met een prijskaartje dat te mooi is om waar te zijn, kunnen wel eens nep zijn.



Dit artikel is een vertaling van The Conversation. De auteurs zijn Christopher Elliott en Simon Haughey (Queen's University Belfast).

Bronvermelding