Wat robots in de keuken kunnen betekenen voor onze maatschappij en cultuur

Geautomatiseerde keukens zijn geen sciencefictionvisioenen uit “The Jetsons” of “Star Trek” meer. De technologie is echt en bestaat wereldwijd. Op dit moment worden robots gebruikt om hamburgers om te draaien, kip te bakken, pizza's te maken, sushi te rollen, salades te bereiden, ramen te serveren, brood te bakken, cocktails te mixen en nog veel meer. Artificiële intelligentie kan recepten bedenken op basis van de moleculaire compatibiliteit van ingrediënten, of van wat een keuken op voorraad heeft. Er wordt gewerkt aan meer geavanceerde concepten om de hele keuken te automatiseren voor lekker eten.

Omdat technologie in het begin vaak duur is, zijn de eerste gebruikers van AI-keukentechnologieën restaurants en andere bedrijven. Na verloop van tijd zullen de prijzen waarschijnlijk voldoende dalen voor de thuismarkt, waardoor zowel de dynamiek thuis als in de maatschappij kan veranderen.

Kan voedseltechnologie de maatschappij echt veranderen? Ja, denk maar aan de ingrijpende impact van de magnetron. Met die technologie was het ineens mogelijk om een snelle maaltijd voor één persoon te maken, wat een voordeel kan zijn, maar ook een sociale verstoorder.

Bekende punten van zorg over de technologie zijn de slechtere voeding en gezondheid als gevolg van voorverpakte maaltijden en in de magnetron opgewarmde plastic bakjes. Minder voor de hand liggend is dat dit gemak eten ook kan veranderen van een gemeenschappelijke, culturele en creatieve gebeurtenis tot een utilitaire overlevingsdaad – waardoor relaties, tradities, de manier waarop mensen werken, de kunst van het koken en andere facetten van het leven voor miljoenen mensen veranderen.

Bedenk bijvoorbeeld eens hoe anders het leven zou zijn zonder magnetron. In plaats van achter je bureau te werken met een opgewarmde lunch, zou je misschien naar buiten moeten gaan om met mensen te praten en te genieten van een pauze van het werk. Er valt iets te zeggen voor een langzamer leven in een samenleving die steeds hectischer en sociaal geïsoleerder wordt.

Gemak kan een hoge prijs hebben, dus het is van vitaal belang om vooruit te kijken naar de mogelijke ethische en sociale verstoringen die opkomende technologieën met zich mee kunnen brengen, vooral voor een diep menselijk en cultureel domein - voedsel - dat verweven is in het dagelijks leven.

Met financiering van de Amerikaanse National Science Foundation is mijn team aan de California Polytechnic State University halverwege wat volgens ons het eerste onderzoek is naar de effecten die AI-keukens en robotkoks zouden kunnen hebben op diverse samenlevingen en culturen wereldwijd. We hebben drie brede gebieden van voordelen en risico's in kaart gebracht om te onderzoeken.

Creatieven en consumenten

De voordelen van AI-keukens zijn onder andere dat chef-koks creatiever kunnen zijn en dat repetitieve, vervelende taken zoals aardappels schillen of urenlang op een werkplek staan niet meer nodig zijn. De technologie kan tijd vrijmaken.Als je niet hoeft te koken, kun je meer tijd doorbrengen met je gezin of je richten op dringendere taken.Voor gepersonaliseerd eten kan AI op verzoek inspelen op talloze speciale diëten, allergieën en smaken. Er zijn echter ook risico's voor het menselijk welzijn. Koken kan therapeutisch zijn en biedt mogelijkheden voor veel dingen: dankbaarheid, leren, creativiteit, communicatie, avontuur, zelfexpressie, groei, onafhankelijkheid, zelfvertrouwen en meer, die allemaal verloren kunnen gaan als niemand meer hoeft te koken.Familierelaties kunnen worden aangetast als ouders en kinderen niet meer samen in de keuken werken – een veilige ruimte om te kletsen, in tegenstelling tot wat kan voelen als een ondervraging aan de eettafel.

De keuken is ook het wetenschapslab van het huis, dus het wetenschappelijk onderwijs kan eronder lijden. De alchemie van het koken houdt in dat kinderen en andere leerlingen leren over microbiologie, natuurkunde, scheikunde, materiaalkunde, wiskunde, kooktechnieken en -gereedschap, ingrediënten van voedingsmiddelen en hun herkomst, menselijke gezondheid en probleemoplossing. Niet hoeven koken kan deze vaardigheden en kennis uithollen.

Gemeenschap en culturen

AI kan helpen bij experimenten en creativiteit, zoals het creëren van uitgebreide voedselpresentaties, en nieuwe recepten binnen de geest van een cultuur. Net zoals AI en robotica helpen bij het genereren van nieuwe wetenschappelijke kennis, kunnen ze het begrip vergroten van bijvoorbeeld de eigenschappen van ingrediënten van voedsel, hun interacties en kooktechnieken, inclusief nieuwe methoden.

Maar er zijn risico's voor de cultuur. AI zou bijvoorbeeld traditionele recepten en methoden kunnen verbasteren, omdat AI geneigd is tot stereotypering, bijvoorbeeld door culturele details en verschillen uit te vlakken of te simplificeren.Deze selectievooroordelen kunnen leiden tot een verminderde diversiteit in de gerechten die door AI en robotkoks worden geproduceerd. Technologieontwikkelaars kunnen poortwachters worden voor voedselinnovatie als de grenzen van hun machines leiden tot homogeniteit in keukens en creativiteit, vergelijkbaar met het vreemde gevoel van AI-kunstbeelden in verschillende apps.

Denk ook aan je favoriete restaurants en favoriete diners. Hoe zou het karakter van die buurten kunnen veranderen met geautomatiseerde keukens? Zou het je eigen smaakbeleving verminderen als je wist dat degenen die voor je koken niet je vrienden en familie zijn, maar robots?

De hoop met technologie is dat er meer banen worden gecreëerd dan er banen verloren gaan. Zelfs als er netto meer banen bijkomen, verbergen de cijfers de impact op echte mensenlevens. Velen in de voedingsindustrie – een van de populairste beroepen in elke economie – zouden wel eens niet in staat kunnen zijn om nieuwe vaardigheden te leren voor een andere baan. Niet iedereen kan een AI-ontwikkelaar of robottechnicus worden, en het is verre van duidelijk dat het begeleiden van een robot een betere baan is dan koken.

Filosofisch gezien is het nog steeds een open vraag of AI in staat is tot echte creativiteit, vooral als dat inspiratie en intuïtie impliceert. Hiervan uitgaan kan dezelfde fout zijn als denken dat een chatbot begrijpt wat hij zegt, in plaats van alleen maar woorden te genereren die statistisch gezien de vorige woorden volgen.

Dit heeft implicaties voor esthetiek en authenticiteit in AI-voeding, vergelijkbaar met de lopende debatten over AI-kunst en muziek.

Veiligheid en verantwoordelijkheid

Omdat mensen een belangrijke ziektedrager zijn, kunnen robotkoks de voedselveiligheid verbeteren. Precisiesnijwerk en andere automatisering kunnen voedselverspilling tegengaan, samen met AI-recepten die ingrediënten optimaal kunnen benutten.Aangepaste maaltijden kunnen een voordeel zijn voor voeding en gezondheid, bijvoorbeeld door mensen te helpen allergenen en een teveel aan zout en suiker te vermijden.

De technologie is nog in opkomst, dus het is onduidelijk of deze voordelen ook gerealiseerd zullen worden. Door voedsel overgedragen ziekten zijn een onbekende. Zullen AI en robots in staat zijn om te ruiken, proeven of op een andere manier de versheid van een ingrediënt of het gebrek daaraan aan te voelen en andere veiligheidscontroles uit te voeren?

Fysieke veiligheid is een andere kwestie. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat een robotkok niet per ongeluk iemand snijdt, verbrandt of verplettert door een fout in de computervisie of een andere fout. AI-chatbots hebben mensen geadviseerd om stenen, lijm, benzine en giftige paddenstoelen te eten, dus het is niet vergezocht om te denken dat AI-recepten ook fouten kunnen bevatten.

Waar wettelijke regimes nog steeds worstelen met het uitzoeken van aansprakelijkheid voor autonome voertuigen, kan het net zo lastig zijn om de aansprakelijkheid voor robotkoks uit te zoeken, ook als ze gehackt worden.

Omdat voedsel zo belangrijk is, helpen voedseltechnologieën de samenleving vorm te geven. De keuken heeft een speciale plaats in huizen, buurten en culturen, dus het verstoren van dat eerbiedwaardige instituut vereist zorgvuldig nadenken om de voordelen te optimaliseren en de risico's te beperken.

Dit artikel is een vertaling van The Conversation. De auteur is Patrick Lin (California Polytechnic State University).