Tracés
Artikels
Community
Zoeken
Ook je steentje bijdragen?
Word lid
word lid
Voor de productie van een portie varkensvlees van 200 gram is gemiddeld 1.197 liter water nodig. Dat is weinig in vergelijking met rundvlees, dat ongeveer 3.960 liter vergt per 200 gram, maar veel in vergelijking met andere producten. De productie van een 200 gram kip verbruikt 624 liter, die van een portie tofu 214 liter.
Het totale waterverbruik van de varkensindustrie in Vlaanderen was in 2017 ongeveer 11 miljoen m3, waarvan 82 procent uit grondwater komt. De rest bestaat uit leidingwater (4%), hemelwater (13%) en oppervlaktewater (1%).
Het aantal varkens per bedrijf is de jongste jaren sterk toegenomen. Sinds 2005 schommelt het totaal aantal varkens in ons land rond de 6 miljoen terwijl het aantal varkensbedrijven de voorbije twee decennia halveerde. Ons land telde in 2000 8.940 varkensbedrijven, in 2019 waren dat er 4.108. Zestien daarvan zijn biologisch. Had een bedrijf in 2000 nog gemiddeld 789 varkens, vandaag zijn dat er 1.563.
...de varkenssector bijdraagt tot ongeveer 36 procent van de productiewaarde van de Belgische veesector en tot 20 procent van de totale productiewaarde van de Belgische landbouw? Maar liefst 94 procent van de Belgische varkensproductie gebeurt in Vlaanderen.
In Nederland werken Agritech-bedrijf AgOS en ketenconcept Frievar samen aan een pilootproject om de volledige keten van varkensvlees in beeld te brengen aan de hand van een blockchain. Het is de bedoeling dat de consument eenvoudig kan controleren wat er voorafging aan zijn plak spek, tot het medicijngebruik en de stalruimte aan toe.
... is China! Deze grafiek geeft de top vijftien weer van de landen waar de meeste varkens gehouden worden. Ook Nederland staat erin, met meer dan twaalf miljoen varkens. In België leven er meer dan zes miljoen.
Meer dan de helft van het Belgische varkensvlees gaat naar Duitsland en Polen. De top 5 van belangrijkste exportlanden wordt vervolledigd met Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Tsjechië
...van de 11,2 miljoen varkens die in 2018 in België geslacht werden, 1,07 miljoen ton vers varkensvlees werd geproduceerd? Dat is 30.000 ton meer dan in 2017. Wereldwijd werd bijna 118 miljoen ton varkenvlees verwerkt. Dat is ongeveer 60 gram varkensvlees voor elke inwoner van de planeet, gesteld dat iedereen daar van zou eten. In realiteit zien grote delen van de wereld nooit een kotelet omdat ze het zich simpelweg niet kunnen veroorloven, terwijl het Westen met overschotten zit en we er meer van eten dan goed is voor de gezondheid.
In België worden jaarlijks veel meer varkens geslacht dan runderen of paarden. Alleen kippen overstijgen het aantal ruimschoots. Per Belg worden jaarlijks 27 kippen, één varken en 0,05 koeien geslacht.
In 2019 besteedde de gemiddelde Belg bijna een kwart van zijn budget voor eten en drinken aan vlees, jaarlijks 459 euro. Ongeveer een derde van dat budget wordt besteed aan vers en ingevroren vlees om thuis te bereiden (173 euro).
Varkensvlees wordt bij ons het meerst gegeten (54 %), gevolgd door runds- en kalfsvlees (19%). In 2019 at de gemiddelde Belg 5,5 kilogram varkensvlees en 4,2 kilogram rundsvlees.
Hoewel het totale vleesverbruik van de Belgen tussen 2010 en 2018 met 8 procent afnam, blijft het voor varkensvlees eerder constant. De lichte daling in ons vleesverbruik is iets van de laatste jaren. In een recent marktonderzoek uit 2020 gaf 23 procent van de Belgen aan minstens wekelijks een vegetarische vleesvervanger te eten en 35 procent minstens wekelijks een maaltijd zonder vlees, vis of de typische vegetarische vleesvangers. Over de afgelopen decennia steeg de totale vleesconsumptie echter wel spectaculair. Vandaag eet de gemiddelde Belg dubbel zoveel vlees dan in 1950.
Van het vlees dat we voor thuisgebruik aankopen, bestaat bijna de helft uit verwerkte varkensvleesproducten zoals zoutwaren (rauwe en gerookte ham), gekookte ham, paté en salami. Ze worden beide jaarlijks door meer dan 90 procent van de Belgische gezinnen gekocht. Groenten en fruit zijn bij ons populairdere bioproducten dan vlees. In het jaarlijkse totaalvolume aan bioaankopen neemt vlees slechts 20 procent in.
Vlamingen consumeren steeds minder vlees, maar toch stijgt de veestapel in Vlaanderen. Er worden anno 2017 meer dan twee keer zoveel varkens geproduceerd als nodig voor de binnenlandse markt. Heeft het dan nog impact om vegetariër te worden of zelfs veertig dagen lang ons steentje bij te dragen aan Dagen Zonder Vlees? Journalist Sarah Vandoorne, sinds begin dit jaar vegetariër, zocht het uit.
Vlamingen kochten in 2019 gemiddeld 38 procent van hun vlees in de reguliere supermarkt. Zogenaamde ‘hard discounters’, consequent goedkopere winkels zoals Lidl en Aldi, leverden 15,7 procent van het vlees. Buurtsupermarkten droegen bij voor 20,1 procent. De slager verliest steeds meer terrein. In 2018 leverde hij 18,7 procent van het vlees, in 2008 was dat nog bijna 40 procent.
Uit de laatste Vlaamse consumentenenquête blijkt dat vooral het uitzicht, de houdbaarheidsdatum en de prijs bepalen welk varkensvlees we in onze winkelmand leggen. Het belang van het land van herkomst steeg wel van 52 procent die dit belangrijk vonden in 2013 naar 61 procent in 2020. Van die groep verkiest 96 procent vlees van bij ons omdat het goedkoper is, de lokale economie steunt, beter gecontroleerd is en een kleinere ecologische voetafdruk nalaat. Meer dan de helft van de Vlamingen vindt de prijs die ze voor vlees vandaag betalen correct. De rest vindt het te duur of zelfs te goedkoop.
...ham, gerookte of gekookte, al duizenden jaren een manier is om varkensvlees langer te bewaren? Over de oorsprong van ham bestaat onenigheid. Volgens sommigen waren de Chinezen de eerste, een andere theorie traceert het gebruik tot de Galliërs, een groep Kelten die onze voorouders zijn.
Wat er ook van zei, de eerste geschreven bronnen zijn voor weinig interpretatie vatbaar: in het Romeinse rijk was ham alleszins alomtegenwoordig. Het woord ‘ham’ is ook ontegensprekelijk afkomstig uit onze streek, een verbastering van het Germaanse woord ‘hom’ of holte achter de knie, wat verwijst naar de bil van het varken waar ham van gemaakt wordt.
Vandaag wordt bijna overal ter wereld ham gegeten en gemaakt. Toch komt de lekkerste ham nog altijd uit Italië, Spanje en de Amerikaanse staat Virginia, gebieden in de zogenaamde ‘hamgordel’. Dat is een gebied met de ideale klimatologische omstandigheden om ham te maken, niet te warm en niet te koud, toen de koelkast nog niet bestond. De Amerikanen hebben wel een beetje vals gespeeld. Varkens zijn er immers niet inheems en meegebracht met kolonisten in de 16e eeuw. De strijd tussen prosciutto, bacon en Meesterlyck is dus nog niet gestreden.
Als iedereen ter wereld zijn eiwitten uit peulvruchten, noten en paddenstoelen zou halen, kunnen we 3,5 miljard extra mensen voeden, besparen we jaarlijks bijna 75 miljard veedieren een miserabel leven en reduceren we het broeikaseffect met twintig procent. En het scheelt ons nog dichtgeslibde aderen ook. Meer plantaardig eten is beter, zoveel is zeker, maar hoe verminderen we onze consumptie van dierlijke producten in een wereld vol verleiding?
