Deze website gebruikt cookies. Ik ga akkoord met de privacy policy
OK
Filter
Milieu Sociaal Gezondheid Dierenwelzijn toon alles

Hoe werkt dat, zo'n tracé?

In een tracé volg je al scrollend de weg die een product aflegt, van de teelt tot afval. In de menubalk bovenaan klik je op de verschillende stadia in het tracé om meteen te springen naar het stadium waarin je interesse hebt. 

Linksboven staan de vier categorieën Milieu, Sociaal, Gezondheid en Dierenwelzijn. Je kunt de informatie filteren op die categorieën.

Tijdens het scrollen kom je de knop 'Laad meer info over ...'. Druk daarop om alle informatie binnen een stadium te laden.

Tussen de informatieblokjes kom je ook artikels tegen waarin onze journalisten dieper ingaan op een opmerkelijk aspect binnen het tracé van het product. 

Onderaan deze pagina kun je reacties plaatsen over de informatie die je hebt gelezen. Ook op de Community-pagina vind je mogelijkheden om je mening, aanvulling, of compliment te geven.

Veel plezier met dit tracé!

sluiten

Tracé van Kaas

hoe werkt dit?
Milieu
Sociaal
Gezondheid
Dierenwelzijn
Milieu
Sociaal
Gezondheid
Dierenwelzijn

Tracé van Kaas

filter: Dierenwelzijn

Teelt

Dierenwelzijn

Geen blije buffels

De Italiaanse waterbuffels die melk geven voor onze mozzarella, zouden onder zeer slechte omstandigheden leven. Dat beweert dierenrechtenorganisatie Four Paws. Zij kaarten onder meer aan dat de dieren niet genoeg stro krijgen om op te liggen en zelfs ‘enkeldiep in hun uitwerpselen staan’. Velen zouden ondervoed zijn door een onaangepast dieet. In 2014 kwam Four Paws ook naar buiten met een video waarin buffels met open wonden in erg vuile stallen staan en kalveren gedood worden met een hamer. Dat is verschrikkelijk, maar zijn die beelden ook representatief voor de buffelhouderijen?

In 2015 onderzochten wetenschappers 42 Italiaanse buffelhouderijen. Het was hun bedoeling om een protocol te ontwikkelen voor het bepalen van het welzijn van de buffels. De onderzoekers rapporteerden ‘een grote proportie van dieren die te maken hadden met welzijnsproblemen specifiek voor buffels’. Een van de grootste problemen (op veertig procent van de boerderijen) waren vaginale en baarmoederverzakkingen, ten gevolge van een onaangepast dieet. Bij die aandoening puilt een deel van de blaas, baarmoeder en/of darm door de vagina.

Schaalvergroting en automatisering hoeven niet slecht te zijn. Een Italiaanse buffelhouderij toont hoe het anders kan.
Dierenwelzijn

De titel boer niet waardig

Het aantal buffels in de mozzarella-regio van Italië is op tussen 1980 en 2015 meer dan verdrievoudigd. Die intensivering gaat gepaard met veranderingen die het welzijn niet ten goede komen. Terwijl de buffels traditioneel buiten rondliepen in moerasachtig gebied, blijven ze nu grotendeels binnen. Op een derde van de bedrijven uit de studie van 2015 konden de buffels buiten lopen op een verhard stuk, maar grazen kon nergens. Van nature gaan buffels het water in om af te koelen – dat varkens ook doen met modder. De meeste buffelbedrijven hebben geen poelen, waardoor de dieren oververhitting riskeren. Zonder modder hebben de buffels ook de neiging om in hun eigen uitwerpselen te wentelen. Daardoor waren vele (veertig procent) behoorlijk vuil. 

Ook stalklauwen vormen een groot probleem bij de buffels. De klauwen (teennagels) slijten niet genoeg af, waardoor ze vergroeien. De meeste boerderijen verzorgden de klauwen van de buffels onvoldoende om dit te voorkomen. Naast deze problemen werd positief sociaal gedrag zoals likjes geven niet vaak geobserveerd. Op de vraag hoe het er vandaag aan toegaat in de buffelindustrie, antwoordt Giuseppe de Rosa, die samen met collega’s het onderzoek voerde: “De meeste buffels worden in goede omstandigheden gehouden. Maar zoals wel vaker voorkomt in de veehouderij, kun je ook erg slechte leefomstandigheden aantreffen bij mensen die de naam boer niet waardig zijn.”

Dierenwelzijn

Welzijn geiten en schapen

Het leven van een melkschaap of -geit verloopt enigszins gelijkaardig met dat van een melkkoe. Ook zij moeten vaak genoeg zwanger zijn om melk te blijven geven. Schapen geven vervolgens ongeveer 120 tot 240 dagen melk, geiten kun je gemiddeld wel 270 tot 300 dagen melken. Het lam wordt gewoonlijk binnen één à twee dagen na de geboorte gescheiden van de moeder. Ook bij schapen en geiten zijn er rassen die specifiek voor hun melk gekweekt worden. Andere rassen geven minder melk en voor een kortere periode.

De traditionele boerderijen die geiten of schapen houden voor de melk groeien steeds meer uit tot industriële bedrijven. Het aantal dieren neemt toe, waardoor de individuele waarde afneemt en de financiële marges waarbinnen de sector werkt zijn nauw. Die omstandigheden creëren een omgeving waarin het moeilijk is om ieder dier individuele aandacht te geven, wat nadelig kan zijn voor het welzijn. Studies stelden vast dat de intensivering onder meer gepaard ging met meer ziektes en dat agressie tussen dieren nu vaker voorkomt dan vroeger. Toch betekent dat niet dat intensieve veehouderijen het automatisch slechter doen. Zij hebben immers meer middelen om de problemen aan te pakken. Wel hebben minder intensieve bedrijven vaak een weide waarop de dieren mogen grazen. Zo komt hun natuurlijke gedrag tot zijn recht, wat uiteraard goed is voor het welzijn.

Verwerking

Dierenwelzijn

Wat hebben kalvermagen met kaas te maken?

Het stremsel dat de kaas helpt stollen, bestaat uit enzymen (chymosine en pepsine) die men vroeger steeds uit kalvermagen haalde. De magen werden gedroogd en vermengd met wei, die de kaasmaker vervolgens toevoegde aan de melk. 

Bij ons komt een groot deel van het stremsel nog steeds uit de lebmagen van nuchtere kalveren (maximum drie weken oud). Stremsel voor artisanale geiten- of schapenkaas komt gewoonlijk van geiten- en schapenlammeren. De magen komen uit de slachterij en worden (bevroren) vermalen. Vervolgens haalt men de nodige enzymen eruit met een zoutoplossing, die daarna gezuiverd, geconcentreerd en gestandaardiseerd wordt. Daardoor kent de kaasmaker vandaag de precieze verhoudingen van de enzymen en weet hij dus hoe snel zijn kaas zal stremmen. Er bestaat zelfs een eenheid om de stremkracht in uit te drukken: Milk Clotting Units. Met één lebmaag, kun je tienduizend liter melk stremmen.

Dierenwelzijn

Is stremsel een bijproduct?

Waarom komt stremsel alleen uit de maag van jonge dieren? Voor jonge kalveren en lammeren is melk hun enige bron van voeding. De enzymen die kaasmakers gebruiken als stremsel, doen ook de melk in hun maag stremmen. Dat helpt bij de vertering.

Stremsel wordt vaak genoemd als een bijproduct van kalfsvlees, maar vleeskalveren worden gewoonlijk geslacht als ze zeven tot acht maanden oud zijn. Nuchtere kalveren zijn met hun drie weken dus een pak jonger. Om die tegenstelling uit te klaren, contacteerde Eos Tracé Rundveeloket en een fabrikant van stremsel. Een toereikend antwoord bleef echter uit.

Dierenwelzijn

Keuringsdienst van Waarde over stremsel

Ook de Keuringsdienst van Waarde ging op zoek naar de oorsprong van het stremsel in onze kaas. Bekijk de aflevering hier.

Transport

Consumptie

Dierenwelzijn

Wat is 'vegetarische' kaas?

Op sommige kazen prijkt het label 'vegetarisch'. Wat wil dat zeggen? Stremsel om kaas te maken, bestaat uit enzymen. Meestal zijn die afkomstig uit de maag van kalveren of lammeren. Staat er ‘vegetarisch’ op de kaas, dan haalde de kaasmaker zijn stremsel uit niet-dierlijke bronnen zoals planten of genetisch gewijzigde microben (zie ‘Verwerking’). 

Voorkom je door vegetarische kaas te eten dus de slacht van kalfjes of lammeren? Nee, want hun magen zijn een restproduct dat anders niet gebruikt wordt. Om melk te blijven produceren moet een koe, schaap of geit sowieso vaak genoeg een kalf of lam ter wereld brengen. Vrouwelijke dieren worden deels gebruikt om ook melk te produceren, maar mannetjes gaan voornamelijk naar de slacht.

Afval