Tracés
Artikels
Community
Zoeken
Ook je steentje bijdragen?
Word lid
word lid
Tussen eind augustus en begin oktober zijn de appels rijp. Ze worden handmatig geplukt door seizoensarbeiders. Je mag maximaal 65 dagen per jaar als seizoensarbeider werken. In de Vlaamse boomgaarden zijn de plukkers voor 87 procent afkomstig uit het buitenland, vooral uit Polen en Roemenië. In de jaren zeventig en tachtig werkten de appeltelers vaak met Vlaamse studenten, huisvrouwen en gepensioneerden. Tot de invoering van de plukkaart in 1994 was appels plukken nog zwartwerk.
In 2014 produceerde de wereld 84 miljoen ton appels. Dat zijn 61 appels (van 185 gram) voor iedere persoon op onze planeet. China is de grootste appelproducent ter wereld. Het land produceert zo’n 54 procent van alle appels en teelt voornamelijk de Fuji variant (85-90 procent van de productie). De grafiek hiernaast toont de productie van appels in 2014, voor de tien meest producerende landen.
De kaart hiernaast toont de appelproducerende landen wereldwijd. Grijze landen verbouwen geen appels. Hoe donkerder de kleur, hoe meer productie. Dat geldt niet voor China, omdat de appelproductie daar uitzonderlijk groot is – bijna acht keer groter dan die van de VS!
Appelbomen zijn de vaakst voorkomende fruitbomen in Europa. De grootste appelproducent is Polen (18 procent in 2014), gevolgd door Italië (14 procent) en Rusland (9 procent).
In 2012 waren de meest geteelde soorten in de EU Golden Delicious (17,6 procent van de oppervlakte), Idared (10,3 procent) en Jonagold/Jonagored (9,3 procent).
De wetenschappelijke tak die de ontwikkeling, cultivatie en fysiologie van het fruit bestudeert, pomologie heet? Het doel van de pomoloog is onder andere het verbeteren van de kwaliteit van het fruit en de productiekosten reduceren.
Pink Lady is een voorbeeld van een clubras; een gepatenteerd appelras dat alleen geteeld en verhandeld mag worden door een vast aantal personen of organisaties. Die behoren allemaal tot een ‘club’ waarvan de leden hun appels volgens strenge regels telen, verkopen en promoten. Die aanpak zorgt voor een uniform product - smaak en uitzicht is hetzelfde voor alle appels. Ook voorkomt het bij succes een wildgroei aan telers. Het tegengestelde van een clubras is een vrij ras, zoals Jonagold. De meeste nieuwe appelrassen komen op de markt als clubras. Zo ook de Morgana, de Belgische appel die vanaf 2020 de Pink Lady moet onttronen.
Wie besluit de Belgische fruitboeren te steunen in de barre tijden van het Russische embargo, kan zich altijd een grote voorraad appels aanschaffen. Al die appels kun je vervolgens verwerken tot:
- appelstroop (2,5 kilogram voor 400 milliliter)
- appelsap (3,25 kilogram voor 5 liter)
- appelmoes (8 appels voor 4 personen)
- appeltaart (5 appels voor 1 taart)
- apfelstrudel (4 appels voor 4 personen)
- apple crumble (3 appels voor 1 taart)
Hoewel Jonagold nog steeds de oogappel blijft van de Belgen – 45 procent alle verkochte appels zijn Jonagold, goed voor 34 procent van het geld besteed aan appels – ziet de Belgische Jonagold haar aandeel slinken ten voordele van de exotische Pink Lady (ook wel Cripps Pink). Die laatste was in 2015 goed voor 12 procent van alle verkochte appels, en haar succes stijgt. Aangezien de Pink Lady duurder is dan onze eigen Jonagold, loopt haar aandeel in de bestedingen zelfs op tot 22 procent.
De grafiek hiernaast toont het aandeel van elke variëteit in het aantal verkochte appels, en in het geld dat besteed werd aan appels, in 2008 en 2015.
In 2013 ging 10 procent van de uitgevoerde Belgische appels en 37 procent van het exportvolume aan peren naar Rusland. Het embargo, dat van kracht werd in augustus 2014, zorgde voor een overaanbod en een ineenstorting van de prijzen. De Boerenbond vergeleek de prijs van de appels in 2016 met de normale prijs van voor de Russische boycot. Conclusie: de prijs was gedaald met 27,7 procent.
Peer- en appeltelers kregen in 2014 de mogelijkheid om in ruil voor een financiële vergoeding een aantal hectaren niet te oogsten. Ook voorzag de Europese Unie een beperkte vergoeding voor het uit de markt nemen van appels en peren. In 2016 was 25.700 ton appels en peren, ongeveer 652 vrachtwagens, dat lot beschoren. De omzet uit de export daalde in 2014 met 29 procent voor appels en met 8 procent voor peren. Het aantal geëxporteerde appels lag in 2016 7,3 procent lager dan in 2014.
Op een gemiddelde dag eet 36 procent van de Belgen geen fruit (64 procent wel). Van degenen die wel fruit eten, eet 23 procent een appel, 18 procent een banaan en 10 procent een sinaasappel. Vrouwen eten over het algemeen meer fruit en de fruitconsumptie stijgt met de leeftijdsklasse. Nederlandstaligen eten meer fruit dan Franstaligen. Toch komt ook de Vlaming slechts aan 52 tot 68 procent van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid groenten en fruit.
Niet alleen mensen hebben soms moeite met het heersende schoonheidsideaal, ook appels moeten eraan voldoen. De perfecte appel heeft een diameter van minstens zestig millimeter en weegt meer dan negentig gram. Bovendien moeten appels die samen verpakt zijn ongeveer even groot zijn. Aan die normen voldoet 19 procent van de appels niet.
Bij een onderzoek van het Vlaamse departement voor Landbouw en Visserij, gaf meer dan de helft van de bevraagde appeltelers 25 procent afzetverlies te lijden wegens appels die niet voldoen aan de cosmetische kwaliteitseisen. Ook volgens de supermarkten eist de consument cosmetisch perfecte groenten en fruit. Lidl en Colruyt antwoordden bij de bevraging dat appels en bananen met een klein vlekje op het einde van de dag in de versafdeling blijven liggen.
Belgen verkiezen de Jonagold boven alle andere appels en kochten 3,6 kilogram per persoon in 2016. Op de tweede plaats prijkt de import-appel Pink Lady (0,9 kilogram/persoon).
In 2016 at de gemiddelde Belg in totaal 46,6 kilogram fruit. De grafiek hiernaast toont hoe onze fruitconsumptie de voorbije jaren licht is gedaald.
Dat neemt niet weg dat we beter scoren dan de andere Europese landen. Cijfers van de EU vergelijken de fruitconsumptie van EU-inwoners, plus de Noren en de Turken. Onderstaande grafiek toont het percentage van de bevolking van elk land, dat dagelijks minstens een stuk fruit consumeert.
Door het Russische embargo kunnen veel appels en peren niet meer verkocht worden. Eventueel worden ze herbestemd en komen ze terecht in biogasinstallaties, bij liefdadigheidsinstellingen, in diervoeder of in verwerkte producten zoals sap en stroop. Omdat alle appels en peren in één keer komen aan het einde van het seizoen, kunnen die nieuwe bestemmingen ook maar een klein deel opnemen. Bovendien passen te veel appels en peren niet in het rantsoen van hoogproductief vee (zie Afval-Dierenwelzijn). Het fruit kan nog wel van nut zijn als meststof op de akker. Volgens het Veilingenverbond VBT zou het gratis uitdelen van het fruit of de verwerking ervan tot sap en siroop de vraag in de winkels verminderen en prijzen onderuithalen.
