Deze website gebruikt cookies. Ik ga akkoord met de privacy policy
OK
Filter
Milieu Sociaal Gezondheid Dierenwelzijn toon alles

Hoe werkt dat, zo'n tracé?

In een tracé volg je al scrollend de weg die een product aflegt, van de teelt tot afval. In de menubalk bovenaan klik je op de verschillende stadia in het tracé om meteen te springen naar het stadium waarin je interesse hebt. 

Linksboven staan de vier categorieën Milieu, Sociaal, Gezondheid en Dierenwelzijn. Je kunt de informatie filteren op die categorieën.

Tijdens het scrollen kom je de knop 'Laad meer info over ...'. Druk daarop om alle informatie binnen een stadium te laden.

Tussen de informatieblokjes kom je ook artikels tegen waarin onze journalisten dieper ingaan op een opmerkelijk aspect binnen het tracé van het product. 

Onderaan deze pagina kun je reacties plaatsen over de informatie die je hebt gelezen. Ook op de Community-pagina vind je mogelijkheden om je mening, aanvulling, of compliment te geven.

Veel plezier met dit tracé!

sluiten

Tracé van Aardbei

hoe werkt dit?
Milieu
Sociaal
Gezondheid
Dierenwelzijn
Milieu
Sociaal
Gezondheid
Dierenwelzijn

Tracé van Aardbei

filter: Sociaal

Intro

Teelt

Bron: FAOSTAT (2017)
Sociaal

Meeste aardbeien groeien in China

Aardbeien groeien zowat overal ter wereld, maar zoals vaak is China de topproducent. Deze kaart toont de landen die aardbeien telen. Hoe donkerder, hoe groter de oogst.

Bron: FAOSTAT (2017)
Sociaal

Top vijftien

Met een oogst van meer dan 3,7 miljoen ton aardbeien, was China in 2017 de belangrijkste producent. Met minder dan de helft van de Chinese productie, volgen de Verenigde Staten (1,4 miljoen ton) en Mexico (0,6 miljoen ton). In de globale ranglijst staat Nederland op de 16e plaats (66.100 ton) en België op de 22ste (47.500 ton). Ondanks die eerdere lage noteringen in de ranking, behoren België en Nederland toch tot ’s werelds grootste exporteurs van verse aardbeien. (zie Transport)

Sociaal

Productieve serre

Uit een rapport van het Vlaamse Departement van Landbouw en Visserij uit 2019, blijkt dat de aardbeienteelt in serres per are meer dan twee keer meer aardbeien opbrengt dan de teelt in volle grond. De energiekosten zijn hoger en aanvankelijk is het duur om de serres te installeren, maar uiteindelijk verdient de boer per hectare wel 4,5 keer meer. Dat komt niet alleen doordat er meer aardbeien groeien op eenzelfde oppervlakte, maar ook doordat de boer zijn aardbeien buiten het seizoen duurder verkoopt. Deze tabel vergelijkt de productie en inkomsten van de verschillende teeltwijzen.

Sociaal

De aardbeien worden voornamelijk handmatig geplukt. Seizoensarbeiders oogsten en sorteren gemiddeld twaalf tot twintig kilogram aardbeien per uur. Vooral bij aardbeien uit volle grond is dat zwaar werk, omdat de plukkers de hele dag op hun knieën doorbrengen.

Sociaal

Plukrobot

In 2017 stelde Leuvens technologiebedrijf Octinion een prototype van haar aardbeienplukrobot voor. Die biedt een oplossing voor het tekort aan aardbeienplukkers. Plukrobots voor aardbeien bestonden al, maar wat de Leuvense robot zo speciaal maakt, is dat ze de beweging van de mens nabootst. Jij en ik draaien de aardbeien negentig graden tijdens het plukken, waardoor de vrucht makkelijker loskomt van het steeltje. Daardoor moet de robot minder kracht gebruiken dan andere robots en beschadigt ze de aardbeien niet. De robot komt in 2019 op de markt.

Een plukrobot ontwikkeld door de Utsunomiya-universiteit in Japan.
Sociaal

Robot zkt aardbei

Anders dan je misschien zou verwachten, is het voor een robot helemaal niet eenvoudig om aardbeien te plukken. Verschillende firma’s die een plukrobot probeerden te ontwerpen, ondervonden dat de robots de aardbeien maar moeilijk kunnen vinden. Vaak zitten die verstopt tussen de bladeren. Een Amerikaans bedrijf rapporteert dat hun robots slechts 50 procent van de rijpe aardbeien plukken. Menselijke plukkers daarentegen, vinden 60 tot 90 procent van de vruchten.

Sociaal

Seizoensarbeiders hebben meestal geen vakbond die hen vertegenwoordigt. Bovendien klagen de meesten niet wanneer hun wetten geschonden worden, ofwel omdat ze het slechts als een tijdelijke job beschouwen, ofwel omdat ze zichzelf als buitenlander niet in de kijker willen zetten.

Sociaal

Seizoensarbeiders in België

In de Belgische tuinbouwsector, werken naar schatting jaarlijks zo’n 60.000 seizoensarbeiderswaarvan meer dan de helft afkomstig is uit Centraal- en Oost-Europa. Vooral Polen levert veel werkkrachten: tussen 20.000 en 25.000. De overige 10.000 komen voornamelijk uit Roemenië, Bulgarije en Litouwen. Minder dan de helft van de oogstmedewerkers woont in België. Van het totaal van 60.000 seizoensarbeiders, werken er ongeveer 20.000 in de fruitpluk.

Sociaal

Handen tekort

De Nederlandse branchevereniging voor uitzendbureaus (ABU) en de Belgische Boerenbond meldden in 2018 een schaarste aan seizoensarbeiders in alle sectoren, maar vooral in de land- en tuinbouw. Nu het goed gaat met de Poolse economie, blijven veel Poolse arbeiders liever thuis. De arbeiders die wel overkomen, verkiezen een job in de bouw of in een fabriek. Wanneer verbeteringen in de Bulgaarse en de Roemeense economie ook de instroom van plukkers uit die landen doen slinken, zouden langdurig werklozen en asielzoekers de vrijgekomen jobs kunnen invullen. Een andere optie is het aanwerven van werkkrachten buiten de EU.

Verwerking

Sociaal

Industrie-aardbei uit Polen

In 2017 werd een kwart van de 1,2 miljoen ton Europese aardbeien door de industrie verwerkt tot onder meer concentraat en confituur. Die aardbeien kwamen vooral uit Polen. In de EU zijn achtereenvolgens Spanje, Nederland en België de belangrijkste producenten voor de versmarkt. Volgens de databank van het Verbond van Belgische Tuinbouwcoöperaties (VBT), was op de VBT-veiling in 2018 zo’n 5,4 procent van de aardbeien bestemd voor de industrie.

Sociaal

Hoeveel aardbeien bevat aardbeienyoghurt?

Bitter weinig aardbeien, volgens de Nederlandse consumentenvereniging Consumentenbond. Zij deden in 2017 een smaaktest met twaalf soorten aardbeienyoghurt. Volgens hun berekening bevatten de yoghurts in de test gemiddeld zes procent aardbeien. De yoghurt met de meeste aardbeien haalde twaalf procent, maar dat is nog steeds geen aardbei per portie. De laagste concentratie aan aardbeien was 3,3 procent.

Sociaal

Kunstmatige smaakstoffen ontstonden in de 19e eeuw. Toen waren de smaakstoffen allemaal afkomstig van natuurlijke producten zoals essentiële oliën en botanische extracten. In 1904 kwam daar verandering in, toen de Franse chemicus Georges Darzens (toevallig) een molecule met aardbeiensmaak ontdekte die niet afkomstig was van een natuurlijk product. Die ontdekking luidde een nieuwe periode van smaakcreatie in.

Aardbeiendrink met kunstmatige aardbeiensmaak.
Sociaal

Synthetische aardbei: een uitdaging

Kunstmatige aardbeiensmaak staat mijlenver af van het echte product. Artificiële smaken creëren is dan ook geen makkie. De stoffen die instaan voor de smaakbeleving in fruit zijn aanwezig in zeer lage concentraties. Bovendien zijn ze vluchtig, onstabiel en reactief; voor je het weet zijn ze vervlogen of veranderd in een andere stof. Wetenschappers die als eerste de aardbeiensmaak wilden nabootsen, moesten dan ook reusachtige hoeveelheden aardbeien uitpersen om een minieme portie smaakstof over te houden. Dat de smaakstoffen afkomstig zijn van allerlei verschillende chemische families maakt het voor hen niet makkelijker om de juiste extractie- en onderzoeksmethoden te kiezen.

Dat geldt voor alle smaakstoffen, maar aardbei blijkt een uitzonderlijk moeilijk geval. De natuurlijke smaak van vanille wordt bijvoorbeeld grotendeels bepaald door één stof, terwijl die van aardbeien het resultaat is van een complexe mix. Uitvissen om welke stoffen het precies gaat, in welke concentraties die voorkomen en hoe ze op elkaar inwerken, is niet eenvoudig.

Transport

Bron: World's top exports
Sociaal

België en Nederland belangrijke exporteurs

Hoewel België en Nederland op wereldvlak niet tot de grootste aardbeienproducenten (zie Teelt) behoren, zijn beide landen wel grote exporteurs. In termen van geldwaarde was Nederland in 2017 het vierde belangrijkste exportland van verse aardbeien en België de vijfde. Voor diepgevroren aardbeien staan Nederland en België op de zesde en tiende plaats. Wel tachtig procent van de Belgische aardbeien is bedoeld voor de export. Op deze grafiek lees je hoeveel aardbeien de grootste exporteurs uitvoeren.

Bron: Index Box
Sociaal

China consumeert de meeste aardbeien

China, wereldwijd de grootste aardbeienproducent, eet het grootste deel van zijn oogst ook zelf op. In 2015 bedroeg de consumptie er maar liefst 3,3 miljoen ton aardbeien. Dat is 41 procent van de globale productie. Andere grote consumenten zijn de VS, Mexico, Turkije en Egypte. Die volgorde geldt voor de totale consumptie per land. Bekijk je echter de consumptie per persoon, dan staan de Turken op nummer één, met een jaarlijks gemiddelde van 4,74 kg aardbeien!

Consumptie

Bron: IndexBox, via Fresh Plaza
Sociaal

De meeste aardbeien worden gegeten in...

… het land dat ook het merendeel ervan kweekt: China. Deze grafiek toont waar de meest fervente aardbeien-eters leven.

Sociaal

Granenreep met valse aardbeien

Omdat aardbeien duurder zijn dan appels, kwam Kellogg’s creatief uit de hoek om de productiekost van haar granenrepen met rode vruchten te verlagen. In plaats van aardbeien en veenbessen, bevatten de repen stukjes appel met aardbeiensmaak, gefabriceerd met behulp van natuurlijke smaakaroma’s en kleurversterkers, waaronder concentraat van aardbeien, bosbessen en wortels. Misleiding van de consument, oordeelde de consumentenorganisatie Test-Aankoop, waarna ze in 2018 een klacht indiende tegen Kellogg’s. Het resultaat daarvan valt nog af te wachten.

Eerder paste Fristi de verpakking van haar geliefde melkdrank al aan onder druk van Test-Aankoop. In plaats van ‘rood fruit’, vermeldt de verpakking nu ‘rood fruit smaak’. Fristi bevat immers vooral appelsap en vlierbessensap, met te verwaarlozen hoeveelheden sap van kersen (0,01%), aardbeien (0,01%) en frambozen (0,01%).

Afval