Wereldwijd kosten de verliezen van aardappelen en de bestrijding van phytophthora meer dan 2,8 miljard euro per jaar.
Meer dan een miljard mensen voeden zich met aardappelen, en de totale productie overstijgt vlotjes de 300 miljoen ton per jaar. Daarmee is de aardappel het op drie na belangrijkste voedingsgewas wereldwijd. Alleen rijst, tarwe en maïs worden nog vaker geteeld.
Een aanzienlijk deel van de teelt vindt plaats in de EU. Daar leverden de velden in 2014 zo'n 59 miljoen ton aardappelen op. De EU zag haar productie tussen 2004 en 2014 wel afnemen met 17 procent. Onder meer omdat mensen vaker kiezen voor alternatieven zoals pasta of rijst.
De ontwikkelingslanden, daarentegen, zien steeds vaker de aardappel als basisvoedsel. Twintig jaar geleden stonden ontwikkelingslanden in voor slechts 20 procent van de aardappelproductie wereldwijd. Vandaag is dat meer dan 50 procent.
De aardappelverwerkende industrie levert heel wat jobs op in ons land. In 2018 waren daar 4.762 mensen tewerkgesteld.
België verwerkte in 2018 ruim vijf miljoen ton aardappelen tot onder meer gekoelde en diepgevroren friet, pureeproducten, chips, voorgekookte aardappelen en vlokken.
Dat was een record. Ter vergelijking: in 1990 werden nog 500.000 ton aardappelen verwerkt, dus tien keer minder.
De Belgische aardappelverwerkers exporteren 80 procent van hun totale productie. België is zelfs de grootste exporteur wereldwijd van voorgebakken aardappelproducten, zoals frieten. In 2018 exporteerde België ruim 2.780.000 ton (ingevroren) aardappelbereidingen. In 2006 was dat nog 1.073.924 ton.
In de grafiek zie je dat Belgen steeds meer aardappelen verwerken.
In 1990 verwerkten ze zo’n 500.000 ton aardappelen. 28 jaar later, in 2018, was dat al opgelopen tot ruim 5.000.000 ton.
Een voorbeeld van een land waar steeds meer aardappelbereidingen worden geconsumeerd, is Zuid-Afrika. Vooral in het verstedelijkte gebied, op het platteland wordt in verhouding vaker voor maïs gekozen.
In China is dat effect er ook: toenemende verstedelijking en inkomens zorgen ervoor steeds meer vraag naar voorbereide aardappelproducten.
In die trend past de toenemende vraag naar convenience voedingswaren, zoals kant-en-klare maaltijden – ook in ontwikkelingslanden. Dat doet met name de vraag naar frieten toenemen. De FAO waarschuwt voor overconsumptie ervan, zeker voor mensen met weinig lichaamsbeweging.
Er zijn fairtradeaardappelen en aardappelproducten op de markt. Naargelang het fairtradelabel, moeten ze voldoen aan enkele milieucriteria, sociale en soms ook economische criteria. Meer details zijn te vinden op www.labelinfo.be.
Fairtradeaardappelen kunnen bijvoorbeeld afkomstig zijn van Peruviaanse boeren die aardappelen telen in de bergen. Velen van hen zijn zeer arm.
Wist je dat de grens tussen friet en patat niet op de grens tussen Nederland en België ligt? In Noord-Brabant en Nederlands-Limburg heten gefrituurde aardappelstaafjes friet. In Vlaanderen wordt frieten, fritten of soms zelfs frut gezegd.