Deze website gebruikt cookies. Ik ga akkoord met de privacy policy
OK
Sociaal

Waarom duurzame voeding vertrouwen vergt

Vertrouwen is iets persoonlijk en ieder geeft er zijn eigen definitie aan. Meestal associëren we vertrouwen met vrienden en familie, maar zij zijn niet de enigen die we ons vertrouwen schenken. We vertrouwen erop dat de plaatselijke bakker ons favoriete brood heeft en dat de supermarkt altijd gevulde schappen heeft. Volgens journalist Marie Lödige is vertrouwen zelfs essentieel voor een duurzaam voedselsysteem.

FoodUnfolded

Een globaal digitaal platform dat mensen opnieuw verbindt met de oorsprong van hun voedsel en wil inspireren tot een positieve verandering van het voedselsysteem.

Waarom is vertrouwen zo belangrijk voor ons voedselsysteem?

Vanuit het perspectief van een bedrijf of merk is vertrouwen belangrijk om klanten te winnen en meer producten te verkopen. Maar vanuit een systeemperspectief speelt er veel meer dan alleen de verkoop. Consumenten bepalen niet alleen wat ze kopen, maar ook van wie en waar ze een product kopen. Vertrouwen speelt ook een belangrijke rol als het gaat om het vermarkten van nieuwe innovaties en het aanpakken van gezondheids- en milieu-uitdagingen.

Pas als we vertrouwen hebben in ons voedselsysteem en de actoren daarin, kunnen we keuzes maken die ons leiden naar een duurzamer voedselsysteem. Als we er bijvoorbeeld niet op vertrouwen dat duurzaamheidslabels daadwerkelijk worden ondersteund door duurzame praktijken, kopen we die producten misschien niet. Het kan zorgen voor een gevoel van onmacht, alsof we niet in staat zijn om bij te dragen tot een duurzamere wereld. De vraag van de consument kan de productie stimuleren, dus in theorie geldt dat hoe meer consumenten duurzame producten kopen, hoe meer producten duurzaam zullen worden geproduceerd.

Ondanks dat we allemaal 'stemmen met ons geld' als we beslissen om een product te kopen, vinden te weinig mensen dat hun aankoopbeslissingen ook echt doorwegen. Wie geen vertrouwen heeft in het voedselsysteem kan zelfs vinden dat geen enkele beschikbare optie zijn ‘stem’ waard is. Daarom laten we vaak overwegingen die ons niet direct raken buiten onze besluitvorming. Voedselveiligheid bijvoorbeeld, heeft direct invloed op ons, terwijl die invloed minder zichtbaar is bij duurzaamheid.

Vertrouwensbreuk

De reden waarom vertrouwen kan worden ondermijnd, is eenvoudig samen te vatten. Negatieve berichtgeving. Variërend van voedselschandalen tot het onthullen van schrijnende arbeidsomstandigheden. Toen er bijvoorbeeld paardenvlees werd gevonden in de bevroren lasagne, verloren velen hun vertrouwen in de producenten en voedselveiligheidsautoriteiten. Hadden er immers geen maatregelen moeten zijn die dat soort zaken voorkomen?

Ook schadelijk het vertrouwen is het feit dat bijna al ons voedsel ‘achter gesloten deuren’ wordt geproduceerd. Dan, wanneer onverwachte praktijken aan het licht komen, beginnen we het hele systeem en alle actoren daarbinnen in vraag te stellen. Het is vergelijkbaar met hoe we het vertrouwen in mensen in ons persoonlijke leven verliezen, bijvoorbeeld wanneer ze tegen ons liegen, bedriegen of handelen op een manier waar we het niet mee eens zijn of die we niet verwachten.

Enquêtes

Ons voedselsysteem bestaat uit vele facetten en aangezien voedselketens langer worden, moeten wij als consumenten kunnen vertrouwen op de informatie die de actoren in de keten ons verstrekken. Zelf kunnen we de integriteit van de voedselvoorzieningsketen niet verifiëren.

De EIT Food Grand Challenge on Consumer Trust werkt aan het vergroten van het consumentenvertrouwen, het draagvlak voor de voedselvoorzieningsketen en voor voedselbedrijven. Om erachter te komen hoe consumenten echt over de voedselsystemen denken, interviewden ze consumenten en hielden ze enquêtes in zes landen. Meer dan 2.200 consumenten beantwoordden vragen over hun vertrouwen in actoren in de hele voedselketen en over hun reputatie. De resultaten geven aan dat waar we vandaan komen een grote rol speelt in wie we vertrouwen en wat we waarderen binnen de voedselsystemen.

Elk land ziet zijn voedselsysteem een beetje anders en elk land is trots op verschillende aspecten ervan. In Italië bijvoorbeeld wordt veel aandacht besteed aan lokale en nationale producten, terwijl Polen het meest trots is op hun export en hun producten die in het buitenland een goede reputatie genieten.

Wie vertrouwen we het meest?

Ondanks de verschillen tussen de landen, waren boeren overal de meest vertrouwde actor in de voedselketen. De op één na meest vertrouwde actoren waren de voedingsretailers, gevolgd door fabrikanten, restaurants en catering en tot slot de voedingsautoriteiten.

Sinds de pandemie van het coronavirus zeiden mensen dat ze boeren en voedselverkopers nog meer vertrouwen dan vóór de pandemie. Mogelijk wonnen ze dat vertrouwen omdat ze in staat waren om voldoende voedsel te leveren, met zelden tekorten. Maar de wijdverbreide paniekaankopen toonden aan dat niet iedereen zijn lokale voedselsysteem aanvankelijk vertrouwde.

Het lijkt erop dat we degenen die het langst in de buurt zijn het meest vertrouwen. Landbouw wordt al honderden jaren beoefend, dus we denken dat we weten wat boeren doen, maar met nieuwe ontwikkelingen zijn we voorzichtiger en zelfs wantrouwend. Ons vertrouwen moet verdiend worden. Dus hoe kan, in een wereld waarin het voedselsysteem voor een behoorlijke berg uitdagingen staat, het vertrouwen van de consument vergroot worden?

Hoe creëer je vertrouwen?

Om het vertrouwen te vergroten, zijn er twee belangrijke werkpunten: transparantie en traceerbaarheid. Door de deuren voor het publiek te openen en zo te te winnen aan transparantie, kan elke actor in de voedselketen het vertrouwen van de consument te vergroten. We geloven iets pas echt als we het zelf kunnen verifiëren. Meer transparantie betekent dat we niet alles wat ons wordt verteld op het eerste gezicht hoeven te geloven, maar dat we het met eigen ogen kunnen zien.

De verschillende werelddelen waren nooit eerder zo goed met elkaar verbonden, en producenten komen van over de hele wereld. Het verbeteren van de traceerbaarheid zou dan ook betekenen: in kaart brengen waar ons voedsel vandaan komt en waar het zich bevindt in elk stadium van de productie. Traceerbaarheid is niet alleen gekoppeld aan het traceren van de opeenvolgende locaties van een product, maar ook vermelden of werknemers eerlijke ontvingen en of er voedselfraude optrad.

Huidige praktijken om het consumentenvertrouwen te vergroten door transparanter te zijn, omvatten bijvoorbeeld beschermde labels van voedseloorsprong of programma's op basis van blockchain-technologie om producten en voedingsmiddelen traceerbaarder te maken. In verschillende landen lopen initiatieven om meer informatie te delen met consumenten, variërend van initiatieven die het bewustzijn over voedselverspilling in de hele voedselketen vergroten of evenementen die lokaal voedsel promoten.

Ondanks dit alles is de dialoog aangaan met consumenten een van de belangrijkste - en eenvoudigste - acties die spelers in de voedselketen kunnen ondernemen. Het starten van een dialoog kan actoren in de voedselketen helpen te begrijpen wat consumenten willen en nodig hebben. Anderzijds kan het de consumenten helpen de processen en werking van ons voedselsysteem veel beter te begrijpen.



Dit artikel verscheen eerder in het Engels op de website van onze partner FoodUnfolded: https://www.foodunfolded.com/a.... De auteur is Marie Lödige.

Bronvermelding